افسردگی یک اختلال روانی است که به‌صورت مزمن و پایدار سبب ایجاد حالت ناراحتی، افزایش استرس و کاهش عملکرد در زندگی روزمره می‌شود. علل افسردگی می‌توانند متنوع باشند و معمولا ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، شخصیتی، روانشناختی و محیطی هستند. منشا بروز افسردگی هرچه که باشد، یکی از راه حل‌های درمان و کاهش علائم آن، استفاده از داروهای شیمیایی خواهد بود. فرد مبتلا به افسردگی باید بداند که با مصرف دارو، بیماری وی به‌صورت کامل و ریشه‌ای درمان نخواهد شد؛ بلکه علائم بیماری کاهش می‌یابند و فرد می‌تواند در شرایط آرام‌تری به زندگی شخصی خود بپردازد. مصرف داروهای شیمیایی به درمان یک بیماری کمک فراوانی می‌کند؛ اما در کنار درمان همواره مصرف دارو با عوارضی همراه است. یکی از مهم‌ترین عوارضی که بیماران افسرده از مصرف داروهای ضدافسردگی شکایت دارند، ناتوانی جنسی است. در این مقاله به تاثیر داروهای افسردگی بر ناتوانی جنسی و همچنین اختلال نعوظ خواهیم پرداخت.
عوارض جنسی داروهای ضد افسردگی
از آنجایی که بیماری افسردگی می تواند گریبانگیر افراد در شرایط گوناگون باشد، قطعاً باید درباره مصرف داروهای ضد افسردگی و عوارض آنها اطلاعاتی را داشته باشید. یکی از عوارض جدی مصرف داروهای ضدافسردگی، مشکلات و ناتوانی‌جنسی است. این بیماری بر هر فرد نسبت به دیگری تاثیر متفاوتی خواهد داشت، بنابراین درمان آن توسط داروهای مختلفی انجام می‌گیرد. عوارض جنسی این دسته از داروها ممکن است شامل کاهش میل جنسی (کاهش لذت و انگیزه جنسی)، دشواری در رسیدن به ارضاء، مشکلات در احتمال ناباروری و تاخیر در انجام ارگاسم باشند. این مشکلات جنسی می‌توانند به دلایل متعددی از جمله عوامل فیزیولوژیکی و روانشناختی نیز رخ دهند.
برخی از داروهای ضدافسردگی بر تعادل هورمون‌ها و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند و به وضوح این عوارض جنسی در فرد ظاهر می‌شوند. در هر صورت بهتر است با مشاهده هر کدام از این نشانه‌ها حتما با پزشک خود مشورت نمایید. متخصص می‌تواند داروهای دیگری را برای شما تجویز کند که این عوارض را در شما کاهش دهد. مشکلات جنسی، مانند یک شکست عمیق، افسردگی و ناراحتی‌های روحی و روانی فرد بیمار را تشدید می‌کنند. بنابراین بهتر است بیمار این عوارض را جدی گرفته و با مصرف داروهای کمکی از شدت عوارض بکاهد.
داروهای ضد افسردگی چگونه عوارض جنسی را ایجاد می کنند؟
برخی از داروهای ضدافسردگی که ناتوانی جنسی را به همراه دارند در دسته داروهای مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند. این داروها سطح سروتونین را در بدن بالا می‌برند، در نتیجه اضطراب بیمار را کم می‌کنند و احساسی از آرامش را برای وی به همراه می‌آورند. این حس آرامش با کاهش میل جنسی همراه است؛ چراکه از انتقال هورمون‌های تمایل رابطه جلوگیری می‌کند و در نتیجه بدن بیمار نمی‌تواند به رابطه جنسی پاسخ داده و پیام خود را به مغز منتقل نماید.
مصرف این‌گونه داروها نه تنها میل جنسی را کاهش می‌دهند، بلکه به کاهش تحریک جنسی، کاهش قدرت و شدت ارگاسم، ایجاد اختلال در نعوظ، تغییرات هورمونی و… نیز منجر می‌شود.
کدام داروهای ضد افسردگی میل جنسی را کاهش می دهند؟
در بین داروهای ضدافسردگی تعدادی دارو وجود دارند که بر میل جنسی اثرگذار هستند. اثرات منفی این داروها در همه افراد یکسان نخواهد بود؛ اما به‌طور کلی کاهش‌دهنده میل جنسی شناخته شده‌اند. در ادامه به تعدادی از این داروها و موارد مصرفی آنها اشاره خواهیم کرد:
- داروهای ضدافسردگی: داروهایی مانند سرترالین، فلوکستین، سیتالوپرام، دولوکستین، اس سیتالوپرام و پاروکسیتین می‌توانند میل جنسی را کاهش دهند.
- داروهای ضداضطراب: برخی از داروهای ضداضطراب همچون بنزودیازپین‌ها (مانند دیازپام و لورازپام) نیز می‌توانند تاثیر منفی بر میل جنسی داشته باشند.
- داروهای آرام‌بخش: برخی از آرام‌بخش‌ها مانند دیازپام و الپرازولام می‌توانند میل جنسی را کاهش دهند.
آیا عوارض جنسی داروهای ضد افسردگی در زنان و مردان متفاوت است؟
واکنش هر فرد به داروهای ضدافسردگی متفاوت است؛ اما بسیاری از افراد با مصرف این دسته از داروها کاهش میل جنسی در خود را احساس می‌کنند. به‌طور کلی مصرف داروهای مهارکننده سروتونین در مردان و زنان با کاهش میل جنسی همراه است. در زنان این عوارض در تاخیر در ارگاسم یا مسدود شدن ارگاسم مشاهده می‌شود و در مردان به شکل اختلالات نعوظ بروز می‌یابند. همچنین مصرف داروهای ضدافسردگی با کاهش یا افزایش وزن، حالت تهوع، سرگیجه و احساس ضعف نیز همراه است.
معمولا در این شرایط متخصص دارو را تغییر می‌دهد یا به بیمار توصیه می‌کند که در کنار مصرف دارو، به‌صورت روزانه ساعاتی را به ورزش کردن بپردازد. این اقدام علاوه‌بر تاثیرات مثبت روحی تمایل به رابطه جنسی را در افراد افزایش خواهد داد.
چگونه می توان عوارض جنسی داروهای ضد افسردگی را کاهش داد؟
معمولا متخصص با تجویز دارو جهت درمان افسردگی، این اخطار را به شما می‌دهد که مصرف این دارو عوارض جنسی را به همراه خواهد داشت. در این شرایط پزشک متخصص می‌تواند راهنمایی‌های ویژه‌ای ارائه دهد تا شما بتوانید زندگی آرام‌تری داشته باشید. برخی از راهکارهایی که متخصص پیشنها می‌دهد به شرح زیر هستند:
- تنظیم دوز دارو: متخصص بعد از تجویز دارو میزان دوز مصرفی آن را برای شما تعیین می‌کند. در این دسته از داروها هرچه دوز مصرفی بالاتر باشد، عوارض پیش آمده شدیدتر خواهند بود. اگر طبق میزان دوز مصرفی با کاهش شدید میل جنسی همراه بوده‌اید، متخصص با تشخیص خود، دوز داروی شما را کمتر خواهد کرد. در ابتدا و پس از تغییر دوز ممکن است که برای ۲ هفته تحت نظر پزشک باشید تا خطری شما را تهدید نکند.
- زمان مصرف دارو: اگر مصرف دارو یک‌بار در روز باشد، متخصص به شما پیشنهاد می‌دهد که دارو را قبل از خواب یا صبح زود مصرف نمایید. در این شرایط چند ساعت قبل از دوز مصرفی بعدی عوارض در شما کاهش خواهند یافت.
- ورزش را در اولویت قرار دهید: ورزش یکی از بهترین راه حل‌ها در حفظ سلامتی روحی و جسمی افراد است. ورزش جریان خون را افزایش می‌دهد و سبب ترشح هورمون اندورفین در خون می‌شود. این هورمون حالت سرزندگی و سرخوشی را در فرد بالا می‌برد؛ از طرفی ورزش کردن تا حدودی عوارض جنسی داروهای ضدافسردگی را کاهش خواهد داد.
- با شریک زندگی خود صحبت کنید: مهم است که بیمار افسرده و شریک زندگی او بدانند که با مصرف داروهای ضدافسردگی هیچ استانداردی در فاصله روابط جنسی وجود نخواهد داشت. همچنین در این شرایط، میزان لذت از انجام رابطه هیچ قانون و قاعده‌ای ندارد. بنابراین درک دوطرفه در این وضعیت به فرد بیمار کمک می‌کند که دچار سرخوردگی نشده و بتواند از بودن در کنار شریک خود آرامش کافی را دریافت کند.
برگرفته از: hamrahcompanion.com
