قرص سیپروترون کامپاند (Cyproterone Compound) در درمان آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک ها در زنان و یا زنانی که در ضمن درمان آکنه تمایل به استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی نیز دارند به کار می رود.
این دارو همچنین در درمان پرموییی وابسته به آندروژن در خانم ها بکار می رود.
سیپروترون به همراه استروژن اثر ضدبارداری دارد.
این دارو به دلیل آثار آنتی آندروژنی‍ک در مردان در درمان سرطان پروستات استفاده می شود.
توجه: این دارو از تولید اسپرم می کاهد و مردها را عقیم می کند که بعد از ترک دارو معمولا بخودی خود برطرف می شود.
مکانیسم اثر سیپروترون کامپاند
آندروژن ها هورمون هایی هستند که موجب تحریک رشد مو و غدد چربی پوست می گردند.
اگر بدن شما آندروژن زیادی تولید کند و شما به آن حساس باشید غدد چربی سبوم زیادی تولید می کنند که می تواند آن ها را مسدود کند که ممکن است ملتهب و عفونی شوند و آکنه ایجاد کنند.
سیپروترون کامپاند موجب کاهش تولید آندروژن ها و مانع اثر آن ها بر پوست می گردد.
این ترکیب دارای یک جزءآنتی آندروژنی (سیپروترون ) و یک جزءاستروژنی (اتینیل استرادیول ) می باشد.
فعالیت پروژستینی سیپروترون و اثر استروژنی اتینیل استرادیول نیز درجلوگیری از بارداری موثر واقع می شود.
اشکال دارویی
قرص سیپروترون کامپاند شامل ۲۱ عدد قرص می باشد.
مقدار و نحوه مصرف
میزان دقیق و چگونگی مصرف این دارو با توجه به نوع مشکل متفاوت است و باید حتما توسط پزشک تعیین گردد اما به طور کلی نحوه مصرف این دارو برای درمان آکنه یا استفاده از آن به عنوان داروی پیشگیری از بارداری به صورت زیر است:
درمان آکنه یا پر مویی:
در اولین دوره درمان، از روز پنجم قاعدگی روزی یک قرص به مدت ۲۱ روز مصرف می شود.
دوره های بعدی درمان بعد از گذشت هفت روز بدون مصرف قرص، به همان ترتیب شروع می شود.
جلوگیری از بارداری:
از روز پنجم قاعدگی روزانه یک قرص به مدت ۲۱ روز مصرف می شود.
سپس، به مدت یک هفته مصرف دارو قطع، و بعد از آن، دوباره همین برنامه مصرف دنبال می شود.
در صورت بروز وقفه در قاعدگی، ابتدا باید احتمال بارداری را رد کرد و سپس دوره بعدی درمان را شروع نمود.
توجه داشته باشید که در صورت مصرف این دارو به عنوان ضد بارداری، طی دو هفته اول مصرف، باید از روش های دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود.
در صورت فراموش کردن مصرف دارو در زمان معین ، باید به محض بخاطر آوردن مصرف شود. در صورتی که تاخیر در مصرف دارو بیش از ۱۲ ساعت باشد، بهتر است از مصرف آن نوبت خودداری شود و ضمن ادامه مصرف بقیه قرص ها، به روال قبلی از یک روش دیگر جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود.
توجه: اگر چه این فرآورده اثری شبیه داروهای خوراکی جلوگیری کننده از بارداری دارد ، ولی استفاده از آن صرفا برای این منظور توصیه نمی شود. مصرف آن در این مورد تنها برای زنانی توصیه می شود که به درمان بیماری های پوستی وابسته به آندروژن نیاز دارند.
توجه: در صورتی که مبتلا به نارسایی یا سرطان کبد و بیماری دیابت قندی بوده و یا سابقه ترومبو آمبولی دارید نباید از این دارو استفاده کنید.
موارد منع مصرف قرص سیپروترون کامپاند
این ترکیب در صورت وجود اختلالات ترومبولیک یا سابقه آن ویا وجود هر نوع بیماری و حالات مرضی که خطر بروز ترومبوز را افزایش می دهد،میگرن حاد، حملات گذرای ایسکمیک مغزی ، بیماری های کبدی و از جمله سندرم دوبین ـ جانسون و سندرم روتور، هپاتیت ،پورفیری ، آدنوم کبد، سنگهای صفراوی ،متعاقب تخلیه مول هیدراتی فرم ، سابقه کهیر، یرقان انسدادی ، کارسینوم پستان یادستگاه تناسلی و خونریزی های مهبل باعلت نامشخص نباید مصرف شود.
نکات مصرف سیپروترون کامپاند
-در طول درمان با این دارو، معاینه پستان ها و اعضای لگنی و اندازه گیری فشار خون بیماران به طور منظم توصیه می شود.
-مصرف این دارو توسط زنان سیگاری، به ویژه افرادی بالاتر از ۳۵ سال ،خطر بروز بیماری های شریانی را افزایش می دهد.
-اگر بعد از قطع مصرف دارو خونروی اتفاق نیفتد، باید قبل از شروع دوره جدید مصرف دارو، احتمال بارداری را رد کرد.
-در صورت بروز اسهال یا استفراغ، ممکن است اثربخشی دارو در جلوگیری از بارداری کاهش یابد. بنابراین، استفاده از سایر روش های جلوگیری از بارداری در زمان باقیمانده از دوره مصرف دارو توصیه می شود.
-این دارو در افراد چاق و فشار خون بالا با احتیاط تجویز می شود.
-بر خلاف باورهای رایجی که وجود دارد قرص های ضدبارداری باعث اضافه وزن نمی شود.
-مصرف این دارو در دوران حاملگی ممنوع است زیرا ممکن است باعث صدمه زدن به جنین شود.
-در صورت وقفه در قاعدگی، ابتدا باید از عدم بارداری مطمئن شد و سپس دوره بعد مصرف قرص را آغاز نمود.
-سیپروترون کامپاند معمولا با نام تجاری خود به نام دیان در بین مصرف کنندگان شناخته می شود.
-مصرف داروی سیپروترون کامپاند در دوران بارداری ممنوع است و در دوران شیردهی نیز توصیه نمی شود.
-در صورت بروز اسهال یا استفراغ، ممکن است اثربخشی دارو در جلوگیری از بارداری کاهش یابد.
-دارو باید در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری شود.
درمان تنبلی تخمدان (PCO) یا سندرم تخمدان پلی کیستیک با سیپروترون کامپاند توصیه نمی شود
کیست تخمدان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم که در بسیاری از موارد از فولیکول های سطح تخمدان سرچشمه می گیرد.
علل متفاوتی می تواند باعث بروز این کیست ها شود که اکثراً علت آن عدم تخمک گذاری است. کیست های تخمدان شایع که بیشتر دیده می شود، اکثراً کیست های ساده هستند.
برخی از این کیست ها خود به خود رفع می شوند، پس به درمان خاصی نیاز ندارند ولی گاهی همین کیست ها، کمی بزرگتر شده و می توانند علایمی مثل درد در زیر دل و اختلال در دوره ماهانه بیمار تولید کنند. گاهی هم لکه بینی در این بیماران دیده می شود که با استفاده از درمان های دارویی به راحتی درمان می شوند و با یک سونوگرافی ساده هم تشخیص داده می شوند.
این کیست ها تنها با نظر پزشک و در مواقع حاد که همراه با درد نسبتا شدید و خونریزی غیر عادی باشد به جراحی نیاز پیدا می کنند.طبق تحقیقات انجام شده افرادی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند، کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می شود.
به طور کلی برای رفع کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری ال دی است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد.
در برخی موارد قرص ال دی باعث درمان کیست تخمدان شود اما مواردی هم مشاهده شده است که این قرص ها نه تنها کیست تخمدان را درمان نکرده اند بلکه کیست تخمدان نسبت به قبل از مصرف قرص ال دی، بزرگ تر هم شده است! شاید در مواردی که کیست تخمدان منشاء هورمونی دارد این قرص ها بتوانند کیست را درمان کنند اما در مواردی که کیست تخمدان علتی غیر از تغییرات هورمونی دارد ممکن است این قرص ها کارآیی نداشته باشند.
نتیجه درمان یا عدم درمان کیست تخمدان با قرص های ال دی پس از مصرف آنها مشخص خواهد شد.
به هر حال مصرف این قرص ها هم بهتر است زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.
هرگز نباید برای از بین بردن کیست های تخمدان از قرص دیان (سیپروترون کامپاند) استفاده کرد چراکه این دارو فقط برای درمان پرمویی (هیرسوتیسم) و آکنه های صورت قابل استفاده است و عوارضی همچون:
خستگی
افزایش وزن
کاهش میل جنسی
درد پستان
ورم
عوارض ناشناخته ی دیگری را ایجاد می کند.
توصیه ها و مراقبت های لازم سیپروترون کامپاند
-در صورت بروز عوارض کبدی مصرف دارو را قطع نمایید.
-در بیمارانی که سابقه افسردگی داشته اند، در صورت بروز افسردگی شدید، مصرف دارو را قطع نمایید.
-با توجه به عارضه جانبی کم خونی در این دارو، در طول دوره درمان آزمایشات لازم و CBC را انجام دهید.
-قبل از آغاز درمان از باردار نبودن بیمار مطمئن گردید.
