فرش دستباف یکی از ارزشمندترین دارایی‌های هر خانه‌ای است که نه‌تنها زیبایی و اصالت را به فضا می‌بخشد، بلکه سرمایه‌ای ماندگار محسوب می‌شود. بااین‌حال، نگهداری صحیح از این هنر دست، نیازمند رعایت نکات و روش‌هایی است که از فرسودگی، تغییر رنگ و آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند. اگر می‌خواهید فرش دستبافتان همیشه تمیز و درخشان باشد، در این مقاله با ما همراه باشید تا بهترین راهکارهای مراقبت از آن را بیاموزید. با ما فرش دستباف خود را همیشه مثل روز اول نگه دارید!
روش‌های نوین برای نگهداری از فرش‌های دستبافت
فرش دستباف یکی از ارزشمندترین و ماندگارترین دارایی‌های هر خانه محسوب می‌شود. این فرش‌ها نه تنها جلوه‌ای زیبا و اصیل به فضای خانه می‌بخشند، بلکه سرمایه‌ای گران‌بها نیز هستند. اما برای حفظ زیبایی و دوام آن‌ها، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارند. در این بخش، با ما همراه باشید تا با بررسی روش‌های برتر، فرش دستباف خود را همیشه مثل روز اول نگه دارید!
۱. نظافت منظم و اصولی فرش
یکی از مهم‌ترین روش‌های نگهداری از فرش دستباف، تمیز کردن منظم آن است. گردوغبار و آلودگی‌های محیطی به مرور زمان در تار و پود فرش نفوذ کرده و باعث کدر شدن رنگ‌ها و کاهش عمر آن می‌شوند. برای جلوگیری از این مشکل:
- هفته‌ای یک تا دو بار جاروبرقی بکشید؛ اما توجه داشته باشید که از جاروبرقی با مکش زیاد و برس‌های زبر استفاده نکنید، زیرا به الیاف فرش آسیب می‌رساند.
- جارو زدن را در جهت خاب فرش انجام دهید تا به تار و پود آن آسیب نرسد.
- هر چند ماه یک‌بار، فرش را به آرامی تکان دهید تا گردوغبار موجود در عمق فرش خارج شود.
۲. شستشوی اصولی و استاندارد
شستشوی فرش دستباف باید با احتیاط کامل انجام شود. زیرا، مواد شوینده قوی، آب داغ و روش‌های نادرست شستشو می‌توانند به رنگ و بافت فرش آسیب برسانند. برای شستن فرش:
- از آب ولرم و شوینده‌های ملایم استفاده کنید. صابون‌های مخصوص فرش یا شامپوی فرش بهترین گزینه هستند.
- فرش را در سطح صاف و در مکانی سایه‌دار بشویید و از پهن کردن آن زیر نور مستقیم آفتاب خودداری کنید، زیرا باعث تغییر رنگ و خشک شدن الیاف می‌شود.
- برای آبگیری از چرخاندن و فشردن بیش از حد فرش خودداری کنید؛ بلکه اجازه دهید آب اضافی به‌آرامی از آن خارج شود.
۳. محافظت در برابر نور خورشید
نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث کم‌رنگ شدن و از بین رفتن طراوت رنگ‌های فرش شود. برای جلوگیری از این مشکل. با محافظت فرش در برابر نور خورشید، فرش دستباف خود را همیشه مثل روز اول نگه دارید!
- فرش را در مکانی قرار دهید که نور مستقیم به آن نتابد یا از پرده‌های ضخیم برای کاهش شدت نور استفاده کنید.
- هر چند ماه یک‌بار، فرش را بچرخانید تا همه قسمت‌های آن به‌صورت یکنواخت در معرض نور قرار بگیرند و رنگ‌بری یک‌طرفه اتفاق نیفتد.
۴. پیشگیری از سایش و چروک شدن
یکی دیگر از عواملی که می‌تواند به فرش آسیب برساند، ساییدگی ناشی از رفت‌وآمد زیاد و چروک شدن آن است. برای جلوگیری از این مشکلات:
- فرش را در قسمت‌هایی که رفت‌وآمد زیادی دارند، کمتر پهن کنید یا از یک قالیچه نازک بر روی آن استفاده کنید.
- از ترمز فرش یا زیراندازهای مخصوص استفاده کنید تا فرش روی زمین سر نخورد و چروک نشود.
- هر چند وقت یک‌بار، فرش را در جهت‌های مختلف بچرخانید تا تمام قسمت‌های آن به یک اندازه در معرض سایش باشند.
۵. جلوگیری از نفوذ رطوبت و نم
رطوبت یکی از دشمنان اصلی فرش‌های دستباف است. نم و رطوبت باعث پوسیدگی، ایجاد کپک و حتی تغییر بو در فرش می‌شوند. حتی اگر بهترین فروشگاه برای خرید فرش مانند فروشگاه آریاس را انتخاب کنید، باز هم رطوبت و نم از کیفیت آن می‌کاهد. برای پیشگیری:
- فرش را روی سطح مرطوب پهن نکنید و از قرار دادن آن در نزدیکی وسایل گرمایشی و مکان‌های مرطوب خودداری کنید.
- اگر مایعاتی روی فرش ریخت، بلافاصله با یک پارچه خشک و تمیز آن را جذب کنید و نگذارید فرش برای مدت طولانی خیس بماند.
- در صورت ایجاد بوی نامطبوع، از جوش شیرین استفاده کنید. کمی جوش شیرین را روی سطح فرش بپاشید، بگذارید چند ساعت بماند و سپس جاروبرقی بکشید.
۶. محافظت در برابر بیدزدگی
بید یکی از مشکلاتی است که به‌ویژه در فرش‌های پشمی دیده می‌شود. در این بخش نکته‌ای را در اختیار شما قرار می‌دهیم که با توجه به آن می‌توانید فرش دستباف خود را همیشه مثل روز اول نگه دارید! برای جلوگیری از بیدزدگی:
- فرش را در محیطی خشک و دارای تهویه مناسب نگه دارید.
- هر چند ماه یک‌بار، فرش را بررسی کنید و در صورت مشاهده نشانه‌های بیدزدگی، از مواد طبیعی مانند سدر، اسطوخودوس یا تنباکو برای دفع آن استفاده کنید.
- استفاده از قرص‌های ضد بید در مکان‌هایی که فرش نگهداری می‌شود، توصیه می‌شود.
۷. ترمیم و رفع آسیب‌های جزئی
اگر قسمت کوچکی از فرش دچار آسیب، پارگی یا پوسیدگی شد، بهتر است هرچه زودتر برای ترمیم آن اقدام کنید. تأخیر در این کار می‌تواند باعث گسترش آسیب شود.
- در صورت مشاهده نخ‌کش شدن، از بریدن یا کشیدن نخ‌ها خودداری کنید و آن را به متخصصین قالیبافی بسپارید.
- برای رفع پارگی‌های کوچک، از رفوگری حرفه‌ای استفاده کنید.
- لبه‌های فرش را بررسی کنید و در صورت نیاز، چرم‌دوزی یا گره‌زنی را تجدید کنید تا از شکافته شدن جلوگیری شود.
۸. استفاده از کاور یا محافظ هنگام نگهداری
اگر قصد دارید فرش خود را برای مدت طولانی نگهداری کنید، بهتر است از کاورهای پارچه‌ای یا ملحفه‌های نخی برای پوشاندن آن استفاده کنید. این کار باعث جلوگیری از نفوذ گردوغبار، رطوبت و آفات می‌شود.
- فرش را به‌صورت رول شده نگه دارید و از تا کردن آن خودداری کنید. زیرا، به شکستگی الیاف می‌انجامد.
- مکان نگهداری فرش باید خشک، خنک و دور از نور مستقیم باشد.
۹. مراجعه به قالیشویی‌های معتبر
در نهایت، اگر احساس می‌کنید که فرش دستباف تبریز شما نیاز به یک شستشوی عمیق و تخصصی دارد، آن را به قالیشویی‌های معتبر بسپارید. مراکز حرفه‌ای از روش‌های مناسب برای شستشو، لکه‌گیری و ترمیم فرش‌های دستباف استفاده می‌کنند و از آسیب به آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
جمع‌بندی
فرش دستباف علاوه بر ارزش مالی، دارای ارزش هنری و فرهنگی نیز هست. با رعایت نکات ذکرشده در این مطلب، می‌توان طول عمر این فرش‌ها را افزایش داد و از زیبایی آن‌ها برای سالیان طولانی لذت برد. نظافت منظم، محافظت در برابر نور، رطوبت و بیدزدگی و ترمیم به‌موقع آسیب‌ها از جمله اقداماتی هستند که باعث ماندگاری بیشتر فرش‌های دستباف می‌شوند. اگر می‌خواهید فرش دستباف خود را همیشه مثل روز اول نگه دارید، این نکات را به یاد بسپارید.
