از آنجایی که یکی ازاصلی ترین ارگان های درگیر در بیماری کرونا ریه های میباشند ، یکی از مهمترین واصلی ترین روش درمان بیماران کرونا ، فیزیوتراپی و توانبخشی ریه میباشد .
بسیاری از متخصصین ریه پس از درمان مرحله حاد بیماری کرونا ، بهترین روش را برای برگرداندن بیمار به فعالیتهای اجتماعی، توانبخشی و فیزیوتراپی تنفسی میدانند.
بر همین أساس ما سعی داریم ابتدا مشکلات و عوارض بیماری کرونا و در کل بیماریهای تنفسی را توضیح داده و سپس روشهای درمان فیزیوتراپی آن را تشریح کنیم.
یکی از مهمترین عوارض بیماریهای تنفسی واز جمله کرونا تنگی نفس میباشد.
تنگی نفس و راههای کنترل آن
قطع سیکل تنگی نفس
تجربه ی احساس اضطراب و دلهره، زمانیکه تنگی نفس دارید، کاملا طبیعی است.در ادامه ممکن است تنگی نفس شما بیشتر هم شود. این توالی رایج بعنوان سیکل تنگی نفس شناخته شده است . به مرور زمان این سیکل می تواند استقلال، سلامت روحی و کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. مهارت هایی که شما طَی توانبخشی ریوی بدست می آورید، می تواند در قطع این تنگی نفس به شما کمک کند.
شناخت سیکل تنگی نفس
زمانیکه تنگی نفس دارید، عضلات شما منقبض می شوند. این باعث می شود تنفس عمیق برای شما سخت تر شود. ممکن است شما از اینکه نمی توانید هوای کافی بدست بیاورید نگران شوید. نگرانی باعث سریعتر نفس کشیدن شما می شود، که این وضعیت، تنگی نفس را بدتر میکند. ممکن است شما احساس دلهره پیدا کنید. اغلب مردم سعی می کنند از این سیکل با محدود کردن فعالیت، در خانه ماندن و پرهیز از هرچیزی که باعث تنگی نفس می شود، جلوگیری کنند. به مرور زمان این محدودیت ها می تواند بسیاری از لذت های زندگی را از بین ببرد.
چگونه سیکل تنگی نفس را قطع کنیم
از تنفس لب غنچه ای برای کنترل حمله ی تنگی نفس استفاده کنید. استفاده از تکنیک های آرامبخش(ریلکسیشن) نیز می تواند کمک کند.
انرژی خود را ذخیره کنید. تا بتوانید کارهای بیشتری را قبل از ایجاد تنگی نفس انجام دهید.
نرمش کنید. بدن شما می تواند فعالیت های بیشتری را با تنگی نفس کمتر مدیریت کند.
مقابله با افسردگی و اضطراب و کاهش تنگی نفس
سیکل تنگی نفس اغلب باعث احساس افسردگی و اضطراب می شود. ممکن است شما از اینکه نمی توانید مانند قبل کار کنید، ناراحت یا درمانده شوید، ممکن است از تنگی نفس بترسید و یا احساس خفگی داشته باشید. بروز این احساسات هنگامی که شما به بیماری مزمن ریوی مبتلا هستید، کاملا طبیعی است. افسردگی و اضطراب قابل درمان هستند. احساسات خود را با پزشک یا تیم توانبخشی ریوی خود در میان بگذارید. حتی صحبت کردن در این مورد نیز باعث می شود احساس بهتری داشته باشید و در صورت نیاز، درمان های دارویی و درمان های دیگری نیز وجود دارد که به شما کمک می کند. کنترل افسردگی و نگرانی، باعث بهبود سلامت کلی شما نیز می شود.
یادگیری تکنیک های آرامبخش(ریلکسیشن) جهت کاهش تنگی نفس
بدن شما به آرامش و ریلکسیشن جهت کاهش استرس و کمک به جلوگیری ازبروز سیکل تنگی نفس احتیاج دارد. سعی کنید در روز ۲۰ دقیقه تمرین ریلکسیشن در برنامه خود بگنجانید.این زمان تنها مختص خود شماست. براحتی بنشینید یا دراز بکشید و عوامل حواس پرتی مانند تلفن را محدود نمایید. به یک موسیقی ملایم گوش دهید و یا در سکوت بنشینید.
این تکنیک ها را امتحان کنید. ممکن است بخواهید در کلاس های یوگا و مدیتیشن شرکت کنید. به خاطر داشته باشیدکه تنفس لب غنچه ای و یا دیافراگمی نیز می توانند آرامبخش باشند.
روش اول
یک اتاق آرام پیدا کنید. روی یک صندلی راحتی بنشینید و یا به پشت دراز بکشید.
به آرامی از بینی دم انجام دهید و به صورت لب غنچه ای از دهان خود خارج کنید. سعی کنید با هر تنفس آرامتر شوید.
عضلات پاهای خود را سفت کنید. به احساس خود توجه کنید. زمانیکه دم انجام می دهید، انقباض را حفظ کنید.
زمانیکه بازدم انجام می دهید، عضلات سفت شده را شُل کنید. توجه کنید شُل شدن عضلات چگونه احساسی دارد.
مرحله ی ۳ و ۴ را با گروه دیگری از عضلات تکرار نمایید. از عضلات پا، ساق پا و ران ها شروع و تا شکم، بازوها و دست ها و تمام عضلات تا پیشانی پیش بروید .
روش دوم
یک اتاق آرام پیدا کنید، روی یک صندلی راحتی بنشینید یا به پشت دراز بکشید.
خود راگرم و رها(ریلکس) تصور کنید. یک صحنه ی آرامبخش و جذاب را برای خود انتخاب کرده و برای تکمیل جزییات آن، احساسات خود را بکار بگیرید. اگر ساحل را تصور کرده اید، به صدای امواج ساحل گوش دهید. آفتاب را روی پوست خود حس کنید. هوای مطبوع را استشمام کنید. انگشتان پای خود را در شن ها فرو کنید.
سعی کنید این تصویر را در ذهن خود حفظ کنید. اگر افکار دیگری به ذهن شما خطور کرد آرام باشید و دوباره تمرکز کنید. بگذاریدافکار مهاجم و مختل کننده دور شوند. روی تنفس خود تمرکز کنید.
چهار نکته را در مورد تنگی نفس به خاطر بسپارید
تا آنجا که می توانید، از عوامل استرس زا دوری کنید. برای مثال اگر شخصی در حال سیگار کشیدن است، اتاق را ترک کنید.
نحوه ی مواجهه ی خود با عوامل استرس زا را تغییر دهید. اگر از زنگ تلفن دچار استرس می شوید، زنگ آن را خاموش کنید و بگذارید دستگاه پیام گیر پاسخ دهد. میتوانید بعدا پاسخگو باشید.
عوامل استرس زایی که نمی توانید آنها را تغییر دهید را بپذیرید. برای مثال مصرف اجباری داروهای روزانه. به خاطر بسپارید که احساس اندوه و درماندگی در شما طبیعی است.
یا بجای اینکه بر روی سخت بودن یک برنامه تمرینی جدید تمرکز کنید، به مزایا و فوائد آن فکر کنید و اینکه چقدر احساس بهتری خواهید داشت.
سلامت روحی
ضروریست همانطور که مراقب سلامت جسمی خود هستید، به سلامت روحی خود نیز توجه کنید. بخاطر داشته باشید تیم توانبخشی، خانواده و دوستانتان برای کمک به شما آماده هستند.از اینکه احساساتتان را با آنها در میان بگذارید، نترسید.
دوباره به دست آوردن کنترل
گاهی اوقات ممکن است احساس کنید که هیچ کنترلی بر زندگی و سلامت خود ندارید. مهارت هایی که در توانبخشی ریوی یاد می گیرید، در بازگرداندن بخشی از کنترل از دست رفته ، به شما کمک می کند.توصیه های زیر نیز می تواند مفید باشد.
انجام دادن چیزهایی که برایتان لذت بخش است را ادامه دهید. در برنامه ریزی تان حتما کارهایی باشند که صرفا جهت سرگرمی و لذت باشند.
با دوستان و خانواده ی خود مشارکت داشته باشید. درباره ی احساسات خود با نزدیکانتان صحبت کنید.
تا جایی که برایتان مقدور است، از بیماری ریوی خود اطلاع کسب کنید. هر چه بیشتر بدانید، می توانید کنترل بیشتری داشته باشید.
اگر احساس می کنید، خانواده و اطرافیان شما تغییراتی را که شما با آن مواجه هستید به خوبی درک نمی کنند، دانسته های خود را با آنها در میان بگذارید. افراد مورد علاقه خود را با خود به جلسات توانبخشی بیاورید تا آنها بدانند چگونه می توانند به شما کمک کنند.
در روند درمان خود نقش فعالی داشته باشید. هر سوال یا نگرانی درباره ی برنامه ی درمانی خود را مطرح کنید.
توانبخشی ریوی چیست؟
توانبخشی ریوی یک برنامه است که به شما زندگی و تنفس بهتر را آموزش می دهد.این برنامه توسط یک تیم شامل متخصصان پزشکی تهیه می شود. توانبخشی ریوی معمولا در یک محیط گروهی برگزار می شود.
در مرکز فیزیوتراپی در شرق تهران فیزیوتراپی و توانبخشی ریه زیر نظر اساتید دانشگاه توانبخشی ریه انجام میشود.
در صورت ناتوانی بیماران برای مراجعه حضوری به کلینیک، فیزیوتراپی در منزل نیز توسط فیزیوتراپیست های کلینیک انجام می شود.
پاکسازی ترشحات:
سلول های موجود درلایه پوششی دیواره راه های هوایی ، یک ماده ی چسبنده به نام موکوس ترشح می کنند. موکوس ، گرد و غبار و دیگر ذراتی که در هوای دمی وجود دارد را به دام می اندازد. این سلول ها هچنین دارای مژک های کوچکی به نام سیلیا هستند. این مژک ها باعث حرکت موکوس به سمت راه های هوایی بالاتر می شود. در نهایت ترشحات از طریق دهان خارج می گردد. این روند به پاک شدن راه های هوایی و جلوگیری از ایجاد عفونت کمک می کند
مطلب امروز ما همانطور که از نامش پیداست اموزش ورزشهای تنفسی میباشد.شاید در وهله اول موضوع ورزشهای تنفسی مطلب ساده ای بنظر بیاید ولی انچه واقعیت است غیراز این میباشد.
امروزه میتوان گفت بسیاری از معضلات و مشکلات تنفسی بواسطه ورزشهای تنفسی و فیزیوتراپی تنفسی به راحتی قابل درمان میباشد.
در ضمن به دلیل هزینه های سنگین فیزیوتراپی، این نوع درمان به صورت فیزیوتراپی با بیمه در مراکز فیزیوتراپی قابل انجام می باشد.
اهداف و نتایج اموزش های تمرینات تنفسی:
- بهبود یا برقراری تهویه مناسب
- افزایش کارایی سرفه
- ریلکسیشین و کاهش استرس
- اصلاح الگوهای تنفسی غیرطبیعی
۱–تنفس دیافراگماتیک:
در وضعیت آرام و راحت در حالت نیمه نشسته قرار بگیرید.
دستهای خود را روی شکم و زیر دنده ها قرار دهید.
از طریق بینی آرام و عمیق نفس بکشید و اجازه دهید شکم کمی به بالا حرکت کند، سپس به آرامی هوا را از دهان خارج کنید.
باید دست هنگام دم کمی به بالا و هنگام بازدم به پایین حرکت کند.
این تمرین را ۳-۴ بار تکرار کنید و سپس استراحت کنید.
این الگو را می توانید در وضعیت های مختلف ایستاده – نشسته و راه رفتن تمرین کنید.
۲–تنفس سگمنتال:
دراز بکشید و زانوها را خم کنید. دستان خود را در دو طرف قسمت های تحتانی دنده ها قرار دهید.
نفس خود را از دهان بیرون دهید ودست ها را به داخل فشار دهید. و سپس نفس عمیق از طریق بینی بکشید طوری که دست ها به بالا حرکت کند.
۳–تنفس لب غنچه ای:
در یک وضعیت راحت قرار بگیرید و یک نفس عمیق توسط بینی بکشید و سپس به آرامی در حالیکه لب ها را جمع کرده اید بازدم انجام دهید ( مانند فوت کردن ).
بعد از هربار تنفس لب غنچه ای یک تنفس دیافراگمی انجام دهید.
۴–تمرینات متحرک کننده یک سمت قفسه سینه:
در حالت نشسته قرار گیرید و به سمت مخالف قفسه سینه کم تحرک خم شوید و دم انجام دهید.
دست خود را مشت کرده و روی قسمت خارجی قفسه سینه بگذارید و به سمت مخالف خم شده و نفس خود را خارج کنید.
۵–تمرینات متحرک کننده قفسه سینه فوقانی و کشش عضلات سینه ای:
در حالت نشسته قرار بگیرید و دست ها را پشت سر قلاب کنید.
همزمان با دم آرنج ها را از هم دور کنید و در هنگام بازدم به جلو خم شوید و آرنج ها را به هم نزدیک کنید.
۶–تمرینات متحرک کننده قفسه سینه فوقانی و شانه:
در حالت نشسته هر دو دست خود را همزمان با دم به بالای سر ببرید و سپس هنگام بازدم از ناحیه لگن به جلو خم شده و دست ها را به زمین نزدیک کنید.
باید توجه داشت که اموزش ورزشهای تنفسی بهتر است تا زیر نظر یک متخصص فیزیوتراپی و در یک مرکز مجهز فیزیوتراپی صورت بگیرد تا حداکثر نتایج لازم را به همراه داشته باشد.
کلینیک فیزیوتراپی سبلان شرق در تهران خدمات تخصصی فیزیوتراپی قفسه سینه و فیزیوتراپی در منزل را به همشهریان عزیز ارائه می دهد.
همچنین با در نظر گرفتن تمامی موارد فوق و رعایت تمامی پروتکل‌های بهداشتی، محیطی بسیار ایمن و مطمئن را برای مراجعه کنندگان خود فراهم کرده است.
اقدامات مرکز فیزیوتراپی سبلان شرق برای مقابله با کرونا
- تمامی فیزیوتراپیست های این کلینیک از ماسک و دستکش استفاده می کنند. همچنین از تمامی مراجعه کنندگان خواسته می شود تا در تمامی جلسات ماسک داشته باشند.
- علاوه بر ضد عفونی کلی روزانه، کابین ها بعد از مراجعه ی هر بیمار و قبل از پذیرفتن بیمار جدید ضد عفونی می شود.
- در سالن انتظار صندلی ها با رعایت فاصله ی مناسب چیده شده اند.
- تهویه ی هوا در کلینیک به خوبی انجام می شود.
- روزانه تمامی فیزیوتراپیست های کلینیک از نظر علائم ارزیابی میشوند. همچنین هر فیزیوتراپیست روزانه تمامی بیماران خود را از نظر علائم بررسی و ارزیابی می کند.
- نوبت دهی در کلینیک به گونه ای صورت میگیرد تا از تجمع افراد جلوگیری شده و نیازی به انتظار نباشد.
تلفن تماس جهت مشاوره درمانی و رزرو نوبت : ۸۶۰۱۱۲۷۰-۰۲۱
