تمپرینگ و آنیلینگ هر دو روش عملیات حرارتی مورد استفاده در فولاد هستند تا ویژگی مورد نظر بر روی فولاد ایجاد شود. از تمپرینگ برای افزایش استحکام و چقرمگی فولاد و از آنیلینگ برای ایجاد سختی کمتر و انعطاف بیشتر در فولاد استفاده می کنند. تفاوت آنیل و تمپر کردن در دمای فرایند و خواص متفاوت فولاد به دست آمده از این روش ها است. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تفاوت آنیل کردن و تمپرینگ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تمپرینگ فولاد چیست؟
تمپرینگ فولاد عملیات حرارتی است که به منظور کاهش استحکام و چقرمگی در فولاد انجام می شود. به این منظور فولاد را تا دمایی کمتر از دمای بحرانی حرارت داده و در ادامه با سرعت مناسبی سرد می کنند. طی فرایند تمپرینگ فولاد با دانه های درشت تر ایجاد می گردد. اغلب این عملیات بر روی قطعات فولادی سخت کاری شده انجام می گردد، قطعات سخت کاری شده استحکام بالا و چقرمگی پایین دارند و به منظور ایجاد تعادل میان این دو پارامتر، عملیات تمپرینگ را بر فولاد انجام می دهند.
تمپرینگ عملیات حرارتی است که بر آلیاژهای آهن مانند فولاد و چدن مورد استفاده قرار می گیرد تا سختی کاهش و چقرمگی یا شکل پذیری افزایش یابد. اما پاسخ به سوال چدن چیست را می توان خانواده ای از آلیاژهای آهنی در نظر گرفت که از آهن، کربن، سیلیسیم، منگنز و گوگرد تشکیل شده اند، اما فولاد آلیاژی از آهن است که خواص آن متناسب با درصد کربن موجود در آن متفاوت خواهد بود.
در تمپرینگ فولاد، ابتدا قطعه را حرارت داده و بعد به آرامی سرد می کنند، هرچه میزان درجه حرارت بالاتر باشد، استحکام و سختی فولاد کمتر و قابلیت چقرمگی آن افزایش خواهد یافت. همچنین می توان از عملیات تمپرینگ جهت رفع عیوب قطعاتی که کوئنچ شده اند استفاده کرد. در کوئنچ فولاد که عملیات حرارت دیگری است، فولاد را تا دمای مشخصی حرارت داده و بعد آن را در دمای اتاق و یا با استفاده از آب، آب نمک یا روغن سرد می کنند، به دلیل سرعت سرد شدن ممکن است تنش هایی در فولاد ایجاد گردد و قطعه حاصل از کوئنچ کردن فولاد دارای عیب باشد، به این منظور عملیات تمپرینگ را روی فولاد کوئنچ شده انجام می دهند تا عیوب آن مرتفع گردد.
به منظور تمپر کردن فولاد، قطعات فولادی را تا دمایی کمتر از ۷۰۰ درجه سانتیگراد در کوره های گازی، مقاومت الکتریکی یا کوره های القایی حرارت می دهند. به منظور ممانعت از ایجاد اکسید بر فولاد جهت حرارت دهی فولاد از گازهای بی اثر استفاده می شود. تا مدت زمان مشخصی قطعه فولادی در دمایی مشخص نگه داشته می شود. سپس فولاد را سرد می کنند و جهت خنک سازی فولاد از هوا، روغن، آب یا آب نمک استفاده می کنند تا قابلیت کیفی فولاد افزایش یابد.
آنیل کردن فولاد چیست؟
از دیگر عملیات حرارتی مورد استفاده در فولاد آنیلینگ است. عملیات آنیل کردن فولاد سبب سختی کمتر و ایجاد انعطاف پذیری بیشتر بر فولاد می شود. اغلب از آنیل کردن برای افزایش قابلیت رسانایی فولاد، کاهش سختی آن، افزایش ضربه پذیری و ماشین کاری فولاد و نرم کردن و افزایش انعطاف پذیری فولاد استفاده می کنند. در آنیل کردن نیز نظیر عملیات حرارتی تمپر کردن فولاد را تا دمای معینی حرارت داده، در آن دما مدتی نگه می دارند و سپس قطعه فولادی را به روش های مختلفی سرد می کنند. انواع روش های آنیل کردن را می توان به آنیل کامل، آنیل هم دما، کروی کردن و آنیل انحلالی تقسیم کرد.
در آنیل کردن کامل، پس از حرارت دهی فولاد و نگهداری در دمایی مشخص، قطعه فولادی را با کوره و به آرامی سرد می کنند. به دلیل سرعت کم روش آنیل کامل، دانه های فولاد درشت و هم محور شده، از سختی فولاد کاسته می شود و به انعطاف پذیری فولاد اضافه می گردد. در آنیل هم دما، سرعت سرد شدن قطعه فولادی بیشتر خواهد بود و به این ترتیب سختی فولاد کمی بیشتر و انعطاف پذیری آن کمی کمتر خواهد بود.
تفاوت آنیل و تمپر کردن فولاد در چیست؟
آنیل کردن را فرایند بازپخت و تمپر کردن را فرایند برگشت دادن توصیف می کنند. هر دو روش از عملیات های حرارتی فولاد هستند که با اهداف مختلفی بر فولاد انجام می شوند. اگرچه هر دو فرایند با حرارت دادن فولاد تا دمایی مشخص، نگه داشتن در آن دما به مدت زمان مشخص و سرد کردن فولاد با سرعت متفاوت انجام می پذیرند، اما اندازه دما و سرعت سرد شدن در هر دو فرایند تاثیرگذار است. اینکه فولاد تا چه دمایی حرارت داده می شود، اینکه چه مدت در دمای مورد نظر نگه داشته می شود و اینکه با چه سرعتی و با چه نرخی و چگونه فولاد سرد می شود، همگی بر خواص فولاد تاثیر گذاشته و تفاوت آنیل و تمپر کردن را مشخص می کند.
دمای فرایند آنیل از تمپر کردن کمتر است، همچنین ساختار به دست آمده پس از فرایند آنیل ساختاری یکدست، دانه ریز تر و با انعطاف پذیری بیشتر است.آنیلینگ به منظور بهبود خواص شکل پذیری فولاد انجام می پذیرد در حالی که تمپرینگ برای افزایش چقرمگی انجام می شود. قطعات حاصل از عملیات حرارتی تمپرینگ را می توان به عنوان قطعه نهایی مورد استفاده قرار داد، اما قطعه حاصل از آنیلینگ نهایی نبوده و اغلب عملیات حرارتی دیگری نیز بر قطعه انجام می گیرد و این فرایند، پیش از سایر فرایندهای شکل دهی انجام می پذیرد.
شرکت مصنوعات فلزی سنگین
شرکت مصنوعات فلزی سنگین از برترین شرکت های ایرانی است که در صنعت نفت و گاز حضوری فعال داشته و انواع عملیات حرارتی بر فولاد در ابعاد و احجام وسیع را با بالاترین کیفیت انجام داده و جهت انجام عملیات حرارتی اقدام به احداث انواع کوره از جمله کوره القایی صنعتی می نماید. این شرکت مجموعه ای از نیروهایی متعهد و متخصص، همراه با دانش فنی روز است که توانایی دارند با بهره گیری از ماشین آلات باکیفیت، انواع پروژه های عملیات حرارتی فولاد را در کوتاهترین زمان ممکن و بالاترین کیفیت به انجام رسانند.
