موضوع “الزام به تنظیم سند رسمی” در خرید و فروش خودرو یک مساله حقوقی مهم است که ممکن است بین خریداران و فروشندگان خودروها به وجود آید. در بسیاری از کشورها، تنظیم سند رسمی خودرو و انتقال مالکیت آن به صورت قانونی و بر اساس مقررات و قوانین مربوطه الزامی است، اما گاهی اوقات اختلافات و دعاوی میان طرفین ممکن است باعث شود که خریداران از فروشندگان الزام به تنظیم سند رسمی خودرو و انتقال مالکیت آن درخواست کنند.
در این مقاله از وکیل‌باشی، به بررسی مفهوم الزام به تنظیم سند رسمی خودرو و همچنین قوانین و مقررات مربوطه در این زمینه خواهیم پرداخت؛ بنابراین تا انتهای این مطلب همراه ما بمانید.
قرارداد خرید و فروش خودرو چیست؟
قرارداد خرید و فروش خودرو یا به عبارت دیگر مبایعه نامه خودرو، عنوان توافقی است که میان خریدار و فروشنده منعقد شده و به موجب آن، خریدار مالک خودرو و فروشنده صاحب ثمن معامله خواهد شد. در واقع این قرارداد، یک توافق نوشتاری بین بایع و خریدار است که شرایط و جزئیات فروش یک اتومبیل را تعیین می‌کند.
این قرارداد حاوی اطلاعاتی مانند نام و آدرس فروشنده و خریدار، جزئیات خودرو شامل مدل، سال ساخت، شماره شاسی و شماره پلاک، قیمت، شرایط پرداخت، شرایط تحویل و سایر توافقات و شروط قراردادی است.
در واقع، قرارداد خرید و فروش خودرو معمولاً شامل شرایطی است که طرفین در زمان امضاء قرارداد توافق کرده‌اند؛ این شرایط ممکن است شامل قیمت خرید، تاریخ تحویل خودرو، شرایط پرداخت (مانند پرداخت نقدی یا اقساط)، گارانتی، موارد بازگشت کالا و سایر اصول و قواعد قراردادی باشد. قرارداد مذکور عموماً از مواد زیر تشکیل می شود:
ماده ۱- مشخصات طرفین
ماده ۲- موضوع و مشخصات مورد معامله
ماده ۳ – ثمن معامله و شرایط پرداخت
ماده ۴- تحویل مورد معامله
ماده۵- تنظیم سند رسمی خودرو
ماده ۶- تعهدات طرفین قرارداد
ماده ۷- ضمانت اجراها
ماده ۸- فورس ماژور
ماده ۹-حل و فصل اختلافات
ماده ۱۰- اقامتگاه طرفین
ماده ۱۱- نسخ قرارداد
با قید موارد ذکر شده در متن قرارداد، ایجاد اختلاف و چالش میان خریدار و فروشنده به حداقل خود خواهد رسید؛ زیرا وظایف و تعهدات طرفین به صورت دقیق و کامل مشخص و معین است.
الزام به تنظیم سند رسمی خودرو به چه معناست؟
الزام به تنظیم سند رسمی خودرو به معنای ثبت و تسجیل قانونی خودرو در مراجع مربوطه است. سند رسمی خودرو یک سند قانونی است که هویت و مالکیت خودرو را تأیید می‌کند و معمولاً شامل اطلاعاتی مانند شماره شاسی، شماره پلاک، نام و آدرس مالک و سایر اطلاعات مربوط به خودرو است. تنظیم سند رسمی خودرو به معنای ثبت اطلاعات خودرو در سامانه‌ها و سازمان‌های مربوطه مانند سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اداره‌های راهنمایی و رانندگی و سایر سازمان‌های مربوطه است
دعوای الزام به تنظیم سند رسمی خودرو نیز عنوان دعوایی است که خریدار خودرو علیه فروشنده اقامه می‌کند و زمانی واقع می‌شود که خودرو طبق سند عادی مانند مبایعه نامه و یا قولنامه به خریدار فروخته شده اما بعد از انعقاد قرارداد، فروشنده از فک پلاک و حضور در دفترخانه اسناد رسمی جهت انتقال سند رسمی خودرو به خریدار سرباز می‌زند.
تقاضای الزام به تنظیم سند رسمی خودرو به چه نحو است؟
در صورت امتناع فروشنده جهت تنظیم سند بعد از انعقاد قرارداد خرید و فروش خودرو، خریدار می‌تواند ابتدا از طریق دفتر خدمات قضایی، اظهارنامه الزام به تنظیم سند رسمی خودرو را به فروشنده ابلاغ نماید و مدتی را برای اقدام به تنظیم سند رسمی خودرو مشخص کند، اگر فروشنده در طی بازه زمانی تعیین شده انجام نداد، خریدار می‌تواند با تقدیم دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو، از دادگاه حقوقی صالح تقاضای ایفای تعهد کند.
البته لازم به ذکر است که ارسال اظهارنامه اجباری نیست و بسته به خواسته خریدار دارد اما گاهی فروشنده بعد از ابلاغ اظهارنامه اقدام به فک پلاک و تنظیم سند رسمی خودرو می‌کند و دیگر نیاز به تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی جهت اقامه دعوی نمی‌باشد.
چه دادگاهی صلاحیت رسیدگی به دعوای الزام به تنظیم سند رسمی را دارد؟
اگر مبلغ خودرو زیر بیست میلیون تومان باشد، رسیدگی به دعوی در صلاحیت شورای حل اختلاف است و چنانچه مبلغ ماشین بالای بیست میلیون تومان باشد، در صلاحیت دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده (فروشنده) و یا محل انعقاد قرارداد و یا محل اجرای قرارداد است.
به طور مثال، تصور کنید الف به عنوان فروشنده که ساکن در شیراز است و ب (خریدار) در مشهد با یکدیگر قرارداد خرید و فروش خودرو منعقد می‌کنند و توافق می‌کنند تنظیم سند رسمی مالکیت اتومبیل در تهران صورت گیرد، در این حالت چنانچه الف به تعهد خود مبنی بر انتقال سند رسمی عمل نکند، (ب) می‌تواند در دادگاه حقوقی مشهد، شیراز یا تهران اقامه دعوی کند.
مدارک لازم جهت تقدیم دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی اتومبیل چیست؟
اگر بر حسب مورد قصد اقامه دعوا و تقدیم دادخواست جهت تنظیم سند مالکیت خودرو داشته باشید، جهت شروع دعوای مورد نظر، به مدارک زیر نیاز دارید:
- تنظیم متن دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو
- پرداخت هزینه دادرسی
- وکالتنامه وکیل دادگستری (در صورت وجود وکیل)
- مدارک شناسایی نظیر کارت ملی
- مبایعه نامه خودرو و استشهادیه گواهان مبنی بر وقوع عقد بیع اتومبیل
با ارائه مدارک فوق، می‌توانید به دفتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را ثبت نمایید متن دادخواست شامل نام و نام خانوادگی خواهان و خوانده، وکیل یا نماینده قانونی، خواسته یا موضوع و بهای آن، دلایل و منضمات و در نهایت شرح دادخواست است.
دادگاه بعد از تشکیل جلسه دادرسی، با استماع اظهارات طرفین و شهود و بررسی مدارک و مستندات، رای مقتضی را صادر می‌کند. چنانچه رای به الزام به تنظیم سند رسمی ماشین صادر شود، بعد از قطعیت رای (بیست روز بعد از ابلاغ) می‌توانید تقاضای صدور اجرائیه کنید، در این صورت ده روز به فروشنده مهلت داده می‌شود تا با حضور در دفترخانه نسبت به انتقال سند رسمی خودرو اقدام کند، در غیر این صورت، دفترخانه به جانشینی از وی سند مالکیت خودرو را به شما انتقال خواهد داد.
سخن پایانی:
همانگونه که مطالعه نمودید، در این مقاله با تعریف مبایعه نامه خودرو، نحوه الزام به تنظیم سند رسمی خودرو و همچنین مدارک مورد نیاز جهت تقدیم دادخواست آشنا شدیم. به طور کلی باید اشاره کرد که تنظیم متن دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی اتومبیل، امری حساس و نیازمند دانش و مهارت بالا در این زمینه است؛
به همین منظور مجموعه وکیل‌باشی این امکان را برای شما به وجود آورده است که با ثبت درخواست تنظیم لایحه سفارشی تدوین و نگارش دادخواست موردنظر را به وکلای متخصص بسپارید تا با خیالی آسوده بتوانید دعوای خود را در مراجع قضایی پیگیری نمایید.
منبع: وکیل‌باشی
