قصه کودکانه بخشی از ادبیات کودکانه است که کارکرد و نقش خاص خود را دارد. کارکرد رایج داستان کودکانه مانند هر شاهکار هنری دیگر، در مرحله اول سرگرمی است. کودک قصه کودکانه را می خواند، می خندد و درباره آن به فکر فرو می رود. به همین دلیل قصه کودکانه ذهن کودک را باز می کند و ابزاری آموزشی برای کودکان هم محسوب می شود.
قصه کودکانه هم می تواند ابزاری مفید برای القای اندیشه و عقاید باشد و هم برای انتقال خواسته های سیاسی و مذهبی مورد سوء استفاده قرار بگیرد. علاقه کودکان به دانستن، یکی از دلایلی است که آن ها را به شنیدن و خواندن قصه کودکانه ترغیب می کند. همین علاقه زمینه ورود افکار ناهنجارگونه در قصه کودکانه و روح کودکان و سوء استفاده از ذهن پاک و خالی آن ها را نیز فراهم می کند.
استفاده ابزاری از قصه کودکانه خیلی هم بد نیست و نباید موجب منع کودکان از خواندن برخی قصه های کودکانه گردد. شاید قصه کودکانه در ابتدا از نظر اخلاقی و تربیتی اثر مثبتی نداشته باشد اما کودکان را در رویارویی با دنیای واقعی آماده می کند. کودکان باید بدانند در واقعیت چه چیزی منتظر آنهاست تا برای مقابله با آن آماده باشند. گاهی در قصه کودکانه مسائلی مطرح می شود که هدف از آن پیشگیری از آسیب پذیری کودکان است، لذا نباید سطحی و بدون نگرش عمیق هرگونه قصه کودکانه ای را برای کودکان ممنوع نمود.
قدرت آموزشی داستان کودکانه
کودکان در سال های اولیه زندگی، ظرفیت و گنجایش فراگیری زیادی دارند. این قابلیت به کودکان این امکان را می دهد تا ظرفیت یادگیری بالایی داشته باشند و مانند یک اسفنج همه چیز را در خود جای دهند. قصه کودکانه منبعی از اطلاعات است که در اوقات فراغت کودکان، آن ها را احاطه می کند و در جای مناسب نتیجه آموزشی خود را نشان می دهد.
خواندن قصه کودکانه نباید محدود به زمان و مکان خاصی باشد، در این صورت انگیزه کتابخوانی در کودک سرکوب می شود. کتابخوانی یعنی دنیای جدید با انسان ها و افکار جدید همراه با آموزش های جدید که نباید گاهاً به دلیل برخی مطالب غیر مناسبی که در قصه کودکانه می تواند وجود داشته باشد، از زندگی کودکان حذف شود.
کودکان باید بتوانند در انتخاب قصه کودکانه خود اختیار و اراده داشته باشند. این اختیار، آن ها را برای زندگی آینده آماده می کند تا در دفاع از خواسته های معروف خود هرچیز تحمیل شده ای را به راحتی قبول نکنند.
غنی شدن فرهنگ کودکان با داستان کودکانه
قصه های کودکانه متفاوت و متنوع هستند و از فرهنگ های گوناگون می آیند تا به درک کودکان از تنوع و تفاوت های موجود در فرهنگ ها کمک کنند. برای کودکان خردسال درک تنوع مشکل است؛
زیرا بیشتر در کنار افرادی هستند که شبیه به خود آن ها هستند. قصه کودکانه می تواند کودکان را با تفاوت ها و شباهت های فرهنگی در نقاط مختلف یک کشور و حتی جهان آشنا کند. این آشنایی به غنی شدن فرهنگ کودکان کمک می کند، زیرا پایه آن یادگیری است؛ مانند لالایی کودکانه که در فرهنگ های گوناگون وجود دارد و با یکدیگر متفاوت است.
در لالایی های کودکانه نیز غالباً زبان، آداب و رسوم و حتی بخشی از تاریخ منطقه ای که لالایی کودکانه از دل آن آمده است، آشکار می شود. علت این موضوع ریشه در شکل گیری لالایی کودکانه دارد؛ اغلب لالایی ها با الهام از شرایط جامعه در مقاطع خاصی سروده شده اند و بازتابی از وقایع و حال و هوای جامعه در آن مقطع زمانی هستند.
درک کودکان از تفاوت های فرهنگی به آن ها کمک می کند که در آینده نیز تفاوت های که میان خود و دیگران وجود دارد را بهتر قبول کنند و با دیدی بازتر به این موضوع نگاه کنند. اگرچه با درک این تفاوت ها تلاش برای برطرف نمودن برخی نواقص در کودک امکانپذیر می شود اما کودک به این باور نیز می رسد که تفاوت هایی وجود دارد که نمی توان آنها را برطرف نمود و ممکن است لازمه یک زندگی اجتماعی باشند؛
مانند تفاوت هایی که میان دختران و پسران وجود دارد. در نتیجه این شناخت و دانایی، کودکان احساس سرخوردگی و افسردگی کمتری خواهند داشت.
خاطرات نهفته در داستان کودکانه
دنیای قصه کودکانه برای کودکان مانند لالایی کودکانه است که در خاطره ها باقی می ماند. بیشترین چیزی که از دوران کودکی در ذهن تکرار می شود لحظاتی است که در کنار پد رو مادر لالایی کودکانه و یا قصه کودکانه ای شنیده شده و با صدای دلنشین آن ها خواب به چشم ها آمده است.
آرامشی که در خواب های کودکانه وجود دارد در هیچ دوره ای از زندگی انسان وجود ندارد و چه بسا سالیان سال حسرتی از این آرامش زیبا در دل ها باقی بماند. قصه و لالایی کودکانه برای تمام کودکان در هر دوره ای و در هر زمان و مکان جغرافیایی وجود دارد و فصل مشترک میان انسان هاست. بنابراین قصه های کودکانه که ما برای کودکانمان روایت می کنیم؛ می تواند برای فرزندان آن ها در آینده نیز جذاب و خاطره انگیز باشد.
تشویق کودکان برای خواندن داستان کودکانه
دردنیایی که کودکان با فناوری و وسایل الکترونیکی بمباران شده اند؛ متقاعد کردن کودکان برای نشستن و خواندن و یا شنیدن قصه کودکانه سخت است و این در حالی است که قصه کودکانه به تحریک تخیل و رویاهای کودکان کمک شایانی می کند. شنیدن قصه کودکانه قبل از خواب برای کودکان نوعی برنامه ریزی زمانی برای بودن با پدر و مادر و وقت گذراندن با آن ها است.
خواندن داستان های کودکانه جدید و زیبا برای کودکان قبل از خواب، به تقویت پیوند عاطفی کودک با والدین منجر می شود. هم چنین خواندن قصه کودکانه برای خواب کودکان فرصت مناسبی است تا کودکان به سمت قصه کودکانه و کتابخوانی کشیده شوند.
تاثیر داستان کودکانه مصور
قصه کودکانه می تواند همراه با تصاویر رنگارنگ برای کودکان باشد و به طور کلی لازمه موفق بودن یک قصه کودکانه نیز در داشتن تصاویر جذاب آن است. توانایی کودکان برای انتقال دانش از قصه کودکانه مصور به دنیای واقعی به دلیل پیشرفت در درک نمادین، استدلال قیاسی و درک آنها از خیال و واقعیت است. این عوامل رشدی می تواند برای توضیح یافته های تجربی در مورد یادگیری و انتقال کودکان از قصه های تصویری و همچنین شناسایی زمینه هایی برای تحقیقات آینده مورد استفاده قرار بگیرد.
یکی از چالش هایی که کودکان را در یادگیری و به کار بردن اطلاعات دنیای واقعی قصه کودکانه تصویری دچار مشکل می کند، بینش نمادین است. به این معنا که کودکان باید بتوانند به طور انعطاف پذیر درباره قصه کودکانه به عنوان منبعی نمادین از اطلاعات جهان فکر کنند.
مجموعه داستان ها و لالایی های کودکانه وولک
قصه کودکانه مانند لالایی کودکانه سیری تاریخی دارد و در طول دوره های طولانی زبان به زبان نقل شده است. درکنار این دسته از قصه ها و لالایی های کودکانه که ارزش فرهنگی زیادی دارند، قصه و لالایی های کودکانه مدرنی نیز وجود دارد که تازگی دارند و از پر از تنوع برای کودکان هستند.
دسترسی به مجموعه ای از این لالایی ها و قصه های کودکانه جدید و قدیمی نیازمند آشنایی با ارائه کنندگان مجموعه های کودکانه است. از جمله این مجموعه ها، نامی آشنا به اسم وولک است. در وولک همه چیزهایی که پدر و مادرها برای بازی، سرگرمی و آموزش و تربیت کودکان نیاز دارند، وجود دارد. این مجموعه کارآمد، بهترین دوستی است که می تواند لحظات تنهایی کودکان را پرکند و پدر و مادرها را با خیالی آسوده به فعالیت روزانه خود بفرستد. برای آشنایی بیشتر با وولک و استفاده مناسب از زمان برای کودکان خود می توانید همراه ما باشید.
