اگر برای بار اول است که مبتلا به یک بیماری روحی و روانی شده‌اید و یا در نزدیکان شما کسی با این مشکل مواجه شده باشد، احتمالاً در خصوص این که باید به روانپزشک مراجعه کنید یا روانشناس دچار مشکل خواهید شد. بنابراین برای برطرف شدن این مشکل لازم است با تفاوت روانپزشک و روانشناس آشنا شوید.
به طور کلی می‌توان بیان کرد که راستای فعالیت روانپزشکان و روانشناسان با یکدیگر یکی بوده و همانند متخصصان روانپزشکی متخصصان روانشناسی نیز با انواع اختلالات روانی آشنایی دارند و می‌توانند شما را در جهت بهبود این مشکلات یاری رسانند؛ اما تفاوت اصلی بین دو رشته در صلاحیت برای تجویز دارو است.
بدین صورت که روانپزشک به عنوان یک پزشک قادر است بیمار را در بیمارستان بستری کند و برای برطرف کردن مشکلات فیزیولوژیک وی برای او داروهایی تجویز کند اما روانشناسان فاقد صلاحیت تجویز دارو بوده و تنها می‌توانند با درمان‌های غیردارویی و با روشهای متنوع به بهبود حال روحی و روانی بیمار بپردازند. با این حال برای درمان برخی از بیماری‌ها لازم است جلسات روانپزشکی و روانشناسی در موازات یکدیگر دنبال و طی شوند.
( برای آشنایی بیشتر با روانپزشک و روانشناس می توانید اینجا کلیک کنید )
فرق های عمده روانپزشک و روانشناس
تفاوت‌های بسیار زیادی بین رشته روانشناسی و روانپزشکی وجود دارد که می‌توان از جمله مهمترین تفاوت‌های روانشناسی و روانپزشکی به موارد زیر اشاره کرد:
- جالب است بدانید برخلافِ جلسات روانپزشکی، جلسات روانشناسی با فاصله بسیار کمی تشکیل می‌شوند و می‌توان بیان کرد به طور میانگین هر هفته یک جلسه روانشناسی تشکیل خواهد شد. اما جلسات روانپزشکی هر یک ماه یا دو ماه یک بار تشکیل می‌شوند.
- مدت زمان یک جلسه روان درمانی یا روانشناسی بسیار بیشتر از یک جلسه روانپزشکی است. به طور معمول میانگین یک جلسه روانشناسی در حدود ۴۵ دقیقه بوده و این جلسات هفته ای یک یا دو بار تشکیل خواهند شد.
- برخی مواقع این امکان وجود دارد که مشکلات روانشناختی فرد ناشی از مشکلات جسمی او باشد که در این صورت مراجعه به روانپزشک بسیار ضروری بوده و نیازی به مراجعه به روانشناس نیست. در این چنین مواقع روانپزشک آزمایش‌های پزشکی برای بیمار تجویز خواهد کرد.
- همچنین لازم است بدانید مهمترین تفاوت روانپزشک و روانشناس در صلاحیت تجویز دارو بوده به این صورت که هیچ گاه یک روانشناس صلاحیت تجویز دارو برای بیماران را نخواهد داشت.
- جالب است بدانید برخی افراد که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی یا افسردگی حاد هستند، لازم است هم به روانپزشک و هم به روانشناس برای بهبود خود مراجعه کنند.
تفاوت آموزش روانپزشک و روانشناس
شاید برای بسیاری از افراد این سوال مطرح شود که تفاوت روانپزشک و روانشناس از کجا نشأت می‌گیرد. در این خصوص لازم است به تفاوت آموزش روانپزشکان و روانشناسان اشاره کنیم. همان طور که از نام رشته روانپزشکی نیز برمی‌آید، دانشجویان این رشته لازم است در دانشکده پزشکی دانشگاه‌ها تحصیل کرده و اقدام به دریافت مدرک پزشکی عمومی نمایند.
دانشجویان پس از دریافت این مدرک قادر هستند برای تخصص خود گرایش روانپزشکی را انتخاب کرده و پس از گذراندن دوره‌های تحصیلی بتوانند به عنوان روانپزشک مشغول به کار شود. به طور معمول روانپزشکان در مراکزی همچون مراکز روانپزشکی و بیمارستان‌ها که افرادی که اختلالات شدید روانی یا مشکلات شدید دارند در آنها بستری هستند، کار می‌کنند.
اما لازم است بدانید افرادی که روانشناسان در دانشکده مربوط به روانشناسی و مشاوره تحصیلی خواهند کرد و می‌توانند در دوره‌های مختلفی همچون کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکتری ادامه تحصیل دهند و مدرک مربوطه را دریافت نمایند. اغلب روانشناسان پس از پایان دوره تحصیلات تکمیلی خود به مدت یک الی دو سال دوره کارورزی را خواهند گذراند که در آن می‌توانند در روش های لازم برای درمان همچون آزمون‌های تحلیلی، تکنیک‌های حل مسئله، نظریه‌های روان درمانی و درمان‌های شناختی‌رفتاری خبره شوند. بنابراین یکی از مهمترین تفاوت روانپزشک و روانشناس در شیوه و مراحل تحصیل آنها است.
تفاوت روش درمانی روانپزشک و روانشناس
با وجود این که کار روانشناسان و روانپزشکان به نوعی مکمل یکدیگر است و همواره این متخصصان بیمارانی را به یک دیگر ارجاع می‌دهند اما یکی دیگر از دلایل تفاوت روانپزشکی و روانشناسی به شیوه درمانی این متخصصان بر می‌گردد. به طور کلی کار روانشناس مربوط به اختلالات روانشناختی مراجع بوده و روانشناس سعی در برطرف کردن مشکلات روحی و روانی فرد داشته اما روانپزشک برای درمان بیمار از داروهای اعصاب و روان استفاده می‌کند. برخی از مهم ترین تفاوت‌های شیوه درمان روانپزشکان و روانشناسان به شرح زیر است:
- برخلاف روانشناسان، روانپزشکان این صلاحیت را دارند که بیماری را در بیمارستان بستری کرده یا برای وی از درمان‌های خاصی همچون شوک درمانی و الکتروشوک استفاده کنند.
- همان طور که ذکر کردیم، شناخته شده ترین تفاوت روانپزشک و روانشناس در تجویز داروهای اعصاب و روان است که روانپزشک صلاحیت انجام این کار را دارد اما روانشناس قادر نخواهد بود دارویی برای بیمار تجویز کند و تنها می‌تواند با روشهای غیر از دارو به برطرف کردن مشکلات روانی و روحی بیماران بپردازد.
- با این که لازم است روانشناسان به منظور درمان، با تمامی شرایط خانوادگی، محیطی، تجارب و سبک زندگی شخص آشنایی داشته باشند اما روانپزشکان تنها به جنبه‌های فیزیولوژیک فرد توجه خواهند داشت و در صورت وجود مشکل در این جنبه‌ها برای فرد دارو تجویز خواهند کرد.
اول به روانشناس مراجعه کنیم یا روانپزشک؟
تا به اینجا با تفاوت روانپزشک و روانشناس آشنا شدید و ممکن است این سوال برای شما پیش آید که در ابتدا باید به کدام یک از این متخصصین مراجعه کرد. به طور کلی پاسخ دقیقی در خصوص این سوال وجود نخواهد داشت و لازم است بدانید در صورتی که متخصصی که به آن مراجعه می‌کنید، به صورت حرفه‌ای و اخلاقی عمل کند، در صورت نیاز شما را به متخصص دیگر ارجاع خواهد داد. اما با این وجود یک روش ایمن برای شناسایی این که در ابتدا لازم است به کدام یک از این متخصصان مراجعه کنید، شناخت تفاوت روانپزشک و روانشناس است.
لازم به ذکر است اگر مشکل شما به گونه‌ای باشد که نیازمند مصرف دارو باشید، روانپزشک برای شما گزینه مناسب‌تری خواهد بود اما اگر مشکلتان به حدی جدی نبود که نیاز به دارو داشته باشید، می‌توانید به روانشناس با تجربه مراجعه کنید تا در خصوص بهبود حال روحی و روانی به شما یاری رساند.
همچنین اگر پس از آشنایی با تفاوت روانپزشک و روانشناس نتوانستید تشخیص دهید که بهتر است به کدام یک از این متخصصان مراجعه کنید، لازم نیست نگران باشید زیرا رشته روانشناسی و روانپزشکی بسیار نزدیک بوده و اغلب کلینیک‌های روانی دارای هر دو متخصص هستند و در صورت نیاز این متخصصان شما را به یک دیگر ارجاع خواهند داد.
سخن پایانی
بسیاری از افراد ممکن است در طول زندگی خود با مشکلات روانی مواجه شود که در این صورت تصمیم گیری در خصوص مراجعه به روانشناس و روانپزشک کمی دشوار خواهد بود. برای تصمیم گیری بهتر و شناسایی متخصص مورد نیاز خود لازم است با تفاوت روانپزشک و روانشناس به خوبی آشنا شوید.
