لامپ ادیسونی به عنوان یکی از نمادهای قدیمی و زیبای فناوری نور پردازی، همواره مورد علاقه علاقهمندان به دکوراسیون داخلی و هنر دیزاین بوده است.
این لامپ که برای اولین بار توسط توماس ادیسون در سال ۱۸۷۹ ساخته شد، با طراحی سادهاش به شدت مورد توجه قرار گرفت و تبدیل به نمادی از فناوری پیشرفته شد. امروزه هم، با وجود پیشرفت فناوری در حوزه نورپردازی، لامپ ادیسونی همچنان جایگاه خود را در بین علاقهمندان به دکوراسیون داخلی حفظ کرده است.
در این مقاله از راهنمای خرید بیک نیک، به بررسی تاریخچه، ساختار، کاربردها، مزایا و معایب، نحوه نگهداری و پیشنهادهای استفاده از لامپ ادیسونی خواهیم پرداخت.
امروزه که همه چیز در خانه علاوه بر کارایی، نقش تزیینی نیز دارد، این چراغ با ظاهری متفاوت و مناسب، برای تزیین خاص، در جامعه حضور دارد. لامپ هایی با لامپ های بزرگتر و متفاوت، نوع قدیمی آنها و لامپ های رشته ای با طراحی خاص، قطعا فضای متفاوتی را در فضا ایجاد می کنند.
لامپ های ادیسونی نورپردازی خاصی به محیط زندگی شما می بخشند و در طراحی این لامپ های زیبا علاوه بر استفاده از سیم های فلزی، از نوارهای LED نیز برای تولید نور استفاده شده است. برای کسانی که می خواهند در مصرف برق صرفه جویی کنند، این طرح انتخاب خوبی است.
معرفی و تاریخچه لامپ ادیسونی
لامپ ادیسونی، نوعی لامپ الکتریکی است که از فیلمنتی استفاده میکند که با برقرسانایی خیلی بالا (معمولاً توسط تندرستی خلق شده از توری خاکستری پلاتین) تولید شده است. لامپ ادیسونی، نخستین لامپ فیلمنتی تجاری در دنیا بود و توسط توماس ادیسون در سال ۱۸۷۹ اختراع شد.
لامپ ادیسونی از بیشتر لامپهایی که تا قبل از آن وجود داشتند، پایدارتر و دوام بیشتری داشت. از آن زمان به بعد، لامپ ادیسونی به عنوان نماد فناوری و پیشرفت برق شناخته شده است.
با وجود پیشرفتهای فناوری، لامپ ادیسونی هنوز هم محبوبیت خود را در بین علاقمندان به دکوراسیون داخلی، بهخصوص در محیطهای صنعتی و دستساز باقی داشته و استفاده میشود.
ساختار لامپ ادیسونی
ساختار لامپ ادیسونی از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
- بدنه یا قلم: قسمتی است که برق به آن متصل میشود و از جنس شیشهای شفاف است. قلم شیشهای که در لامپ ادیسونی استفاده میشود، در داخل آن یک الیاف کربنی پر شده است.
- فیلم: این قسمت از لامپ شامل یک فیلم نازک از جنس تنگستن است که باعث تولید نور در لامپ میشود. فیلم به وسیله الکترودهایی به قلم متصل میشود.
- گازهای نبل: لامپ ادیسونی داخل خود گازهای نبل مثل آرگون و نئون دارد که باعث حفاظت فیلم از خوردگی و سایر آسیبها میشود. این گازها به وسیله یک پمپ در داخل لامپ ایجاد میشود و به دلیل خاصیت غیر قابل اشتعالی خود، میتوانند از خطر انفجار در هنگام عبور جریان الکتریکی جلوگیری کنند.
روش کارکرد لامپ ادیسونی
لامپ ادیسونی بر اساس اصل افشانش الکترونی (incandescent) کار میکند. این روش کار با اعمال جریان الکتریکی به یک رشته نخهای فلزی، مانند تنگستن، باعث افزایش دمای آنها میشود و در نهایت به گرم شدن و تابیدن (تابش کردن) آنها منجر میگردد.
در لامپ ادیسونی، جریان الکتریکی از طریق دو سیم عاری از هوا به داخل یک کپسول شیشهای میرسد. داخل این کپسول، یک رشته نخی از فلز تنگستن به دو قطب که در سراسر کپسول قرار دارند، متصل میشود.
در هنگام عبور جریان الکتریکی از رشته نخی فلزی، مقاومت الکتریکی آن به دلیل ایجاد مزاحمت برای جریان الکتریکی، باعث ایجاد گرما میگردد. این گرما باعث افزایش دمای رشته نخی میشود و در نهایت منجر به تابش نور و تولید نور میگردد.
همچنین، بخش داخلی کپسول شیشهای از یک گاز اینرت یا خنثی، مانند آرگون، نیتروژن یا هلیوم، پر شده است. این گاز، اکسیداسیون نخهای فلزی را کاهش میدهد و به این ترتیب از سوختن و خراب شدن آنها جلوگیری میکند.
مقایسه لامپ ادیسونی با دیگر نوع لامپها
لامپ ادیسونی یکی از نخستین نوع لامپهای الکتریکی بود که در سالهای ۱۸۷۹ و ۱۸۸۰ توسط توماس ادیسون اختراع شد. در مقایسه با دیگر نوع لامپها، لامپ ادیسونی به علت ساختار سادهتر و راحتی در تولید و استفاده، همچنان محبوبیت بسیاری در بین مصرفکنندگان دارد.
با این حال، با پیشرفت فناوری و نیاز به انرژی صرفهجویی، نوعهای متنوعی از لامپهای الکتریکی در طول سالیان گذشته معرفی شدهاند. در زیر به برخی از انواع لامپها و مقایسه آنها با لامپ ادیسونی اشاره شده است:
- لامپهای ال ای دی (LED): این نوع لامپها از نظر مصرف انرژی بهتر از لامپهای ادیسونی عمل میکنند و همچنین دارای عمر طولانیتری هستند. همچنین در مقایسه با لامپهای ادیسونی، لامپهای LED دارای نور بیشتری هستند و درجه حرارت پایینتری تولید میکنند.
- لامپهای فلورسنت: این نوع لامپها نیز از نظر مصرف انرژی بهتر از لامپهای ادیسونی عمل میکنند و دارای عمر طولانیتری هستند. اما در مقایسه با لامپهای ادیسونی، لامپهای فلورسنت دارای نور کمتری هستند و درجه حرارت بیشتری تولید میکنند.
- لامپهای هالوژن: این نوع لامپها نسبت به لامپهای ادیسونی دارای عمر کمتری هستند و مصرف انرژی بیشتری دارند.
کاربردهای لامپ ادیسونی در حال حاضر
لامپ ادیسونی امروزه همچنان به عنوان یکی از عناصر دکوراتیو داخلی در منازل، کافهها، رستورانها و فضاهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای فضاهای صنعتی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. لامپهای ال ای دی با قدرت روشنایی بالاتر و مصرف برق کمتر، به طور کلی به جای لامپ ادیسونی در نظر گرفته میشوند.
با این حال، برخی افراد هنوز هم از زیبایی لامپ ادیسونی برای دکوراسیون داخلی استفاده میکنند. همچنین، برای تأمین لامپهای ادیسونی با کیفیت و قیمت مناسب، شرکتهایی نیز در حال تولید آن هستند. به عنوان مثال، شرکت “Globe Electric”، “Bulbrite” و “Feit Electric” از جمله شرکتهایی هستند که لامپ ادیسونی با کیفیت بالا و بهای مناسب تولید میکنند.
تاثیر لامپ ادیسونی بر محیط زیست
از آنجایی که لامپ ادیسونی از فناوریهای قدیمی تر برای تولید نور استفاده میکند، این لامپها تاثیر بسیار کمتری در محیط زیست دارند نسبت به لامپهای ال ای دی و کم مصرف. لامپهای ادیسونی در مقایسه با لامپهای رشتهای مصرف برق بسیار بیشتری دارند و به همین دلیل مصرف انرژی بیشتری دارند.
همچنین، موادی که برای ساخت این لامپها استفاده میشوند از جمله جیوه، برای محیط زیست بسیار آلوده کننده هستند و میتوانند به سمت خاک و آبهای زیرزمینی نفوذ کرده و برای حیات حیوانات و گیاهان آسیبهای جدی برجای بگذارند. به همین دلیل، توصیه میشود از لامپهای با مصرف کمتر و آلودگی کمتر به جای لامپهای ادیسونی استفاده کرد.
نحوهی نگهداری و استفاده از لامپ ادیسونی
برای نگهداری و استفاده از لامپ ادیسونی به موارد زیر توجه کنید:
۱. انتخاب درست محل برای نصب لامپ:
لامپهای ادیسونی با سایز و طرحهای متنوعی ارائه میشوند، بنابراین برای انتخاب محل مناسب برای نصب آنها باید به سایز و نوع لامپها توجه کرد. همچنین، باید از نصب لامپ در محیطهای مرطوب و آبپذیر خودداری کرد.
۲. استفاده از لامپ با توان مناسب:
استفاده از لامپ با توان بالا در مقایسه با نیاز مصرفی، باعث افزایش مصرف انرژی و همچنین کاهش عمر لامپ میشود. بنابراین بهتر است لامپ با توان مناسب برای نوردهی محیط را انتخاب کنید.
۳. استفاده از دیمر:
اکثر لامپهای ادیسونی قابلیت کنترل شدت نور با استفاده از دیمر را دارند. استفاده از دیمر، علاوه بر ایجاد جذابیت بصری، باعث افزایش عمر لامپ نیز میشود.
۴. خاموش کردن لامپ در زمانهای لازم:
اگر از لامپهای ادیسونی به عنوان نور محیطی استفاده میکنید، باید به خاموش کردن آنها در زمانهایی که نیاز به نور ندارید توجه کنید. این کار علاوه بر کاهش هزینههای انرژی، باعث افزایش عمر لامپ میشود.
۵. نصب و تعویض صحیح لامپ:
هنگام نصب و تعویض لامپ ادیسونی، باید به این نکته توجه کرد که دمای لامپ بالا است. بنابراین قبل از نصب یا تعویض لامپ، باید اطمینان حاصل کرد که لامپ خاموش و خنک شده است.
نتیجهگیری و پیشنهادهای انتخاب و استفاده از لامپ ادیسونی
لامپ ادیسونی، یکی از پرمصرفترین نوع لامپهای قدیمی است که با وجود پیشرفتهایی که در صنعت روشنایی حاصل شده، هنوز هم جای خود را در بازار حفظ کرده است. با این حال، به علت مصرف بالای انرژی، برخی از کاربران ترجیح میدهند از نوعی لامپ با مصرف کمتر استفاده کنند.
در این مقاله، معرفی و تاریخچه لامپ ادیسونی، ساختار، روش کارکرد، پیشرفتهای اخیر، مقایسه با نوعی لامپهای دیگر، کاربردهای فعلی و تاثیر لامپ ادیسونی بر محیط زیست بررسی شد. همچنین، نحوهی نگهداری و استفاده از لامپ ادیسونی نیز بیان شد.
- در صورتی که قصد استفاده از لامپ ادیسونی را دارید، بهتر است از مدلهایی با وات کمتر و همراه با تکنولوژی LED استفاده کنید که علاوه بر مصرف کمتر، عمر طولانیتری دارند.
- هنگام خرید لامپ ادیسونی، به برند معتبر و موثر توجه کنید تا از کیفیت بهتری برخوردار شوید.
- نگهداری و استفاده صحیح از لامپ ادیسونی میتواند به طول عمر آن کمک کند. برای نمونه، از تماس مستقیم با دستها در زمان تعویض و تمیز کردن لامپها پرهیز کنید.
- استفاده از لامپ ادیسونی در فضاهای بزرگ و با قدمت ویژگیهایی همچون ظاهر زیبا و چشمنوازی ایجاد میکند.
- از لامپهای LED برای مصارف خانگی استفاده کنید تا مصرف برق کمتری داشته باشند و در عین حال نوردهی بالا داشته باشند.
- توجه داشته باشید که برای نگهداری و استفاده بهینه از لامپ ادیسونی، بهتر است از نوعی سوکت با برچسب “vintage” استفاده کنید که بهصورت ویژه برای این نوع لامپها ساخته شده است.
منبع: