ابزارآلات و تجهیزات مهمترین بخش موثر بر نتیجه‌ی قابل استناد در آزمایشگاه هستند. این لوازم به عنوان کالای سرمایه‌ای، ارزش مادی بالایی دارند و در صورت بروز مشکل و خرابی، تعمیر آنها پیچیده است. مراکزی مانند پارس فراسو که نگهداری و تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی را انجام می‌دهند اقداماتی برای جلوگیری از خرابی و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری را اتخاذ می‌نمایند. بنابراین، ضروری است که تجهیزات آزمایشگاهی به طور منظم نگهداری و تعمیر شوند تا عمر آنها افزایش یابد و عملکرد آنها حفظ شود.
در این زمینه رعایت نکاتی جهت استفاده درست از دستگاههای آزمایشگاهی، کارایی آنها را افزایش خواهد داد. دراین مقاله به بیان و بررسی این نکات خواهیم پرداخت.
عمر مفید تجهیزات آزمایشگاهی
تجهیزات آزمایشگاهی با توجه به نوع، میزان استفاده، و کاربردشان، عمر مفید متفاوتی دارند. شرکت‌های تو‌لید کننده این تجهیزات سعی می‌کنند از متریال با دوام و مناسب باتوجه به کاربرد هر دستگاه استفاده کنند. اما قرار گرفتن طولانی مدت آنها در مجاورت مواد شیمیایی و کارکرد مداوم آنها باعث فرسودگیشان می‌شود. به عنوان مثال، برخی مواد خطرناک آزمایشگاهی در زیر هودهای فن‌دار ترکیب یا استفاده می‌شوند. قرار گرفتن بخش‌های مختلف هود در مجاورت مواد شیمیایی خورنده در طول زمان باعث فرسودگی یا شکستن برخی قطعات می‌شود.
از سویی دیگر تعداد دفعاتی که از یک دستگاه استفاده می‌شود نقش بسیار موثری در عمر مفید آن دارد. به طور معمول دستگاه‌هایی که بیشتر استفاده می‌شوند، سریع‌تر خراب شده و نیازمند تعمیر می‌شوند. بنابراین نمی‌توان عمر مفید معینی را برای هر دستگاه تعیین کرد. با این حال رعایت نکات ایمنی و نگهداری مناسب از آنها مانع خراب شدن زودهنگام شده و بازدهی آنها را افزایش می‌دهد.
در برخی موارد، تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی ممکن است مقرون به صرفه نباشد. در این موارد، ممکن است لازم باشد تجهیزات آزمایشگاهی نوسازی یا تعویض شوند. تعویض تجهیزات آزمایشگاهی زمانی ضروری است که تجهیزات آزمایشگاهی قدیمی یا فرسوده شده باشند یا عملکرد آنها برای نیازهای آزمایشگاه کافی نباشد.
توصیه های نگهداری و تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی
از آنجایی که حتی بهترین دستگاهها از نام آورترین برندها نیز گاهی دچار ایرادهایی خواهند شد و نیاز به سرویس پیدا خواهند کرد , از این رو مشتریان می بایست در هنگام خرید و انتخاب یک دستگاه , بخش فنی و خدمات شرکت ارائه کننده را مورد ارزیابی قرار دهند و بخش خدمات پس از فروش را به عنوان یکی از مهمترین ارکان در معادلات خرید خود بدانند . زیرا تعمیرات آزمایشگاهی کاری بسیار دشوار می باشد و تا این اطمینان وجود نداشته باشد که کارشناسان شرکت دوره های لازم جهت تعمیرات دستگاهها را دیده اند نمی توان دستگاههای حساس آزمایشگاهی را جهت سرویس و تعمیر به آنها سپرد.
در ادامه به بیان و بررسی توصیه‌هایی مفید برای نگهداری از تجهیزات آزمایشگاهی خواهیم پرداخت:
تعمیرکار واجد شرایط
خدمات تجهیزات آزمایشگاهی که شامل تعمیر است باید توسط تکنسینی واجد شرایط انجام شود. تعمیرکار باید دانش و تجربه کافی در زمینه تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی را داشته باشد و بتواند دستگاه را به طور ایمن و موثر تعمیر کند. به عبارتی بایستی دوره آموزش تعمیرات را در شرکت تو‌لید کننده دیده باشد و چه بهتر که از آن شرکتی که دوره دستگاه را دیده گواهی گذراندن دوره تعمیرات را داشته باشد.
دفترچه راهنما
برای نگهداری از تجهیزات آزمایشگاهی، اولین و مهمترین نکته، توجه به دفترچه کاغذی یا د‌یجیتال همراه وسیله است. این راهنما اغلب اوقات بیانگر نکاتی است که به طور معمول به آنها اشاره نمی‌شود اما نقش مهمی در افزایش عمر مفید دستگاه دارند. یکی از کارهایی که باید در آزمایشگاه‌ها صورت گیرد، قرار دادن دفترچه راهنما در نزدیکی دستگاه جهت استفاده از آن در مواقع خاص است.
آموزش نیروی کار
نکته حائز اهمیت بعدی، آموزش به نیروهای کار است. بسیاری از مشکلاتی که برای تجهیزات آزمایشگاهی به وجود می‌آید؛ ناشی از عملکرد اشتباه اپراتور دستگاه است. در این مورد ابتدا باید آموزش کامل و صحیحی بر اساس دفترچه راهنما ارائه شده توسط فروشنده دستگاه ارائه گردد و سپس کار با دستگاه تحت نظارت مسئول و متخصصی صورت پذیرد که به طور کامل در جریان طرز کار دستگاه است.
کالیبراسیون
کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی نیز یکی از روش‌های توصیه شده جهت مراقبت از تجهیزات آزمایشگاهی است. کالیبرایسون به معنای تطبیق اندازه‌گیری و عملکرد دستگاه با واحد‌های استاندارد و اعمال تنطیمات مناسب برای آن‌هاست. این عمل باید به طور دوره‌ای و منظم انجام شده تا از بروز خطا در آزمایش‌ها جلوگیری شود. اگر داده‌های نهایی مشکوک باشند؛ فرایند کالبیراسیون باید بلافاصله صورت گیرد. در اکثر آزمایشگاه‌ها دوره های کالیبراسیون تعریف شده است و با توجه به لیبلی که شرکت کالیبراسیون بر روی دستگاه قرار می دهد زمان مشخص کالیبراسیون بعدی را مشخص می‌کند اما اگر شما به نتایج نهایی مشکوک هستید می‌توانید درخواست زمان کالیبراسیون را زودتر از آنچه برای دستگاه مشخص شده است انجام دهید.
علائم نشان‌دهنده زمان تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی
برخی علائم که نشان‌دهنده زمان تعمیر، بررسی یا سرویس دستگاه فرا رسیده عبارتند از:
زنگ‌زدگی
زنگ‌زدگی که به عنوان یک مسئله جدی می‌تواند سلا‌مت دستگاه شما را تهدید کند.
ترک‌خوردگی
ترک‌خوردگی بخشی از قطعات باعث عبور جریان هوا یا خروج مواد از دستگاه می‌شود و دقت آزمایش را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تغییر فرم قطعات
کج شدن یا تغییر فرم قطعات در صورتی که روی آزمایش یا عملکرد دستگاه موثر نباشد خطر جدی به همراه نداشته اما در غیر این صورت تعمیر یا تعویض آنها ضروری است.
سخن آخر
اگر تجهیزات آزمایشگاهی دچار خرابی شد، باید در اسرع وقت به بخش خدمات و تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی مراجعه نمود چرا که همانطور که گفته شد اکثر تجهیزات آزمایشگاهی، با بروز کوچک‌ترین مشکلی، دقت نتایج را کاهش می‌دهند و منجر به هدر رفتن هزینه و زمان صرف شده برای انجام آزمایش می‌شوند. به همین دلیل تمام تجهیزات آزمایشگاهی باید در شرایطی متناسب با عملکردشان تعمیر و نگهداری شوند و استاندارد های لازم را در آن زمینه داشته باشند.تعمیر سریع تجهیزات آزمایشگاهی می تواند به کاهش هزینه های تعمیر و از دست رفتن زمان آزمایشگاه کمک کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر به این مقاله مراجعه کنید
