یکی از مصالح ساختمانی پرطرفدار و پرکاربرد در ایران گچ بشمار می آید؛ که از گذشته تاکنون به دلیل ویژگی ها و مزیت های بسیار زیاد آن، مورد توجه بسیاری از معماران و هنرمندان قرار گرفته است. یکی از کاربرد های مهم گچ، استفاده از آن برای تزئین و معماری ساختمان هست.
قطعا استفاده از گچ برای، تزئین و معماری ساختمان، یک ایده بی نظیر می باشد، که در از سال‌های پیدایش هنر گچبری، تاکنون پیشرفت های زیادی کرده است. در طی این سال‌ها، معماری با گچ گاهی دارای طرفداران زیادی و گاهی نیز دارای طرفدارن اندکی بوده هست. اما امروزه افراد زیادی در ایران و حتی جهان، طرفدار این نوع معماری سنتی هستند. گچبری سنتی با رضا پارسایی یکی از بی نظیرترین طراحی های گچبری می باشد؛ که شما هرگز از انتخاب این نوع معماری پیشمان نمی شوید.
گچبری سنتی چیست؟
گچبری سنتی ، یک هنر بسیار گسترده می باشد؛ که نشان دهنده ی اعتقادات، سبک زندگی مردم، خلاقیت و هنرمندیِ معماران ایرانیانی از قدیم تاکنون هست. معماران در طی سال های پیدایش این نوع از گچ بری، از گچ به شیوه های مختلفی برای تزئین بنا ها استفاده می کردند. معماران و هنرمندان ایرانی، به گچ ها روح دمیدند و به آن ها جانی از نوع هنر ایرانی بخشیدند و بنا ها و آثار بی نظیری را خلق کردند.
گچبری سنتی کاربرد های زیادی در تزئین دارد که از آن ها می توانیم به تزئین بخش های داخلی مانند محراب‌های مساجد، زیر گنبد ها، ایوان ها و کتیبه ها اشاره کنیم. استفاده ازطرح و تزئین، معماران خوش ذوق ، مزایای زیادی دارد و باعث زیبایی و چشمنوازی قسمتی از بنا می شود. گچبری سنتی با رضا پارسایی نیز، از این قضیه مستثنی نیست و قطعا فضا موردنظر شما را بسیار شکیل و اصیل خواهد کرد.
گچ معماری چیست؟
سنگ گچ در طبیعت به آسانی یافت می شود و با پختن و آسیاب شدن آن، به گچ مورد نیاز و قابل استفاده در معماری تبدیل می شود. گچ ها با توجه به سنگ گچ، آسیاب شدن و پختن سنگ گچ دارای کیفیت های مختلفی هستند. از کاربردهای گچ می توانیم به تزئین بنا، ملات مورد استفاده در ساخت بنا اشاره کنیم.
گچ دارای مزایا و معایبی نیز می باشد که از مزایای آن می توانیم به افزایش حجم آن، مقرون به صرفه بودن، سفید رنگ بودن، رنگ پذیر بودن گچ، انعطاف پذیر بودن، مقاومت بسیار زیاد در برابرحرارت و آتش سوزی و زودگیری آن اشاره کنیم.
معایب و مشکلات گچ مقاوم نبودن آن در برابر آب: وقتی که لایه گچ با آب و رطوبت تماس داشته باشد،سطح گچ برآمده می شود و حتی گاهی سطح گچ تیکه تیکه می شوند. همچنین گچ پس از خشک شدن به حالت اولیه خودت بر نمی گردد. معمولا طراحان و معماران فضایی که تماس مستقیم با آب داشته باشند؛ از گچ برای تزئین و طراحی فضا استفاده نمی کنند.
زنگ زدگی_خوردگی آن در برابر فلزات:
گچ در برابر فلزی مانند آهن واکنش نشان می دهد و باعث تولید موادی مانند سولفات می شود که نتیجه آن زنگ زدگی و خوردگی آهن می باشد. توجه داشته باشید؛ که قبل از گچ کاری، حتما آهن های که با گچ رابطه مستقیم دارند؛ را رنگ کنید. گچبری سنتی با رضا پارسایی تمام موارد و نکات گفته شده را رعایت نموده و از با کیفیت ترین گچ ها استفاده می شود.
انواع روش های گچبری سنتی در ایران
گچبری به دو روش قابل پیاده سازی و اجرا می باشد؛ این دو روش به شرح زیر می باشد:
- شکل دهی درجا:
در این نوع، گچ کار به وسیله خمیر گچ، سطح را می پوشاند و سپس تراز می کند. پس از اینکه گچ تا حدودی سفت شد، گچ را شکل داده و طراحی می کند.
- قالب گیری درجا و پیش ساخته:
این نوع پیاده سازی گچبری کلاسیک توسط قالب صورت می گیرد. معمولا این قالب ها دارای شکل ها و جنس های مختلفی نیز می باشند.
قالب گیری درجا :
از دو طریق مختلف روش مهری و روش الصاقی قابل اجرا هست.
گچبری با روش مهری در خانه داوید صفویان قابا مشاهده هست. همچنین روش الصاقی را می توان درتزئینات گچی بقاع ایلخانی سید شمس الدین و سید رکن الدین یزد مشاهده نمود.
قالب پیش ساخته:
معماران در این روش از قالب های یک تکه یا چند تکه استفاده می کنند. طرح مورد نظر بر روی بدنه داخلی قالب زده شده است.
معماران خمیر گچ را در قالب های مورد نظر میریزند تا شکل بگیرد. پس از سفت شدن خمیر، گچ های را از قالب خارج نموده و در محل مورد نظر نصب می کنند. گچبری با روش قالب پیش ساخته را می توان در بناهای ایلخانیان و صفویان مشاهده نمود.
گچبری سنتی با رضا پارسایی معمولا با روش های قالب پیش ساخته و روش قالب گیری صورت می گیرد؛ که باعث تمیزی و سریع تر شدن پیاده سازی و اجرای گچبری خواهد شد. یکی از مزایای قابل توجه و مهم در هنر گچبری تمیزی و سرعت داستن در پیاده سازی و اجرا گچبری سنتی می باشد. که این مورد به خوبی در گچبری سنتی با رضا پارسایی قابل شهود هست.
انواع گچبری سنتی در ایران
معماران ایرانی در طی زمان، شکل ها و طراح های مختلفی را در گچبری خلق کردند؛ گچبری سنتی با رضا پارسایی نیز دارای انواع مختلفی از طرح ها و مدل ها می باشد که به شکیل و اصیل شدن بناهای ساختمانی کمک زیادی می کند. تعدادی از انواع گچبری از گذشته دور تا کنون به شرح زیر می باشد:
- گچبری شیر و شیر شکری:
این نوع گچبری، دارای گچبری بسیار کمی در حد ۲_ ۳ میلی متر هست. این نوع گچبری را در بالای سه دری ها و پنج دری های خانه های قدیمی شهر یزد مشاهده می شود.
- گچبری برجسته :
گچبری برجسته از گچبری شیر و شیرشکری برجسته تر می باشد و بر جستگی های آن حدود نیم تا یک سانتی متر می باشد. از این نوع گچبری برای طراحی و تزئین گل و بوته استفاده می کنند.
- گچبری برهشته:
این نوع گچبری بسیار بیرون زده و برجسته می باشد. این نوع گچبری را می توان در محراب های دوره ایلخانیان و محراب مسجد جامع گلپایگان مشاهده نمود.
- گچبری زبره:
گچبری زبره، ریزه کاری زیادی ندارد و می توان این نوع گچبری در کتیبه های بنا ها و ساختمان های مذهبی مانند حرم مطهر حضرت معصومه در شهر قم دید.
- گچبری مشبک :
گچبری سنتی مشبک را می توان در داخل طاق نمای محراب مسجد جامع ارومیه و همچنین داخل طاق نمای محراب مسجد جامع تبریز مشاهده نمود.
- گچبری لُکه کلُوخی:
این نوع گچبری دارای برجستگی های زیادی هست؛ به همین دلیل به این گچبری، گچبری کلوخی می گویتد. این نوع گچبری از راه قفقاز در قرن ۱۹ میلادی وارد ایران شد. این نوع گچبری در کاخ گلستان قابل مشاهده می باشد.
سخن پایانی
پیش تر اشاره کردیم که یکی از هنر های بی پایان و بی همتای ایران ، هنر گچبری می باشد. هنرمندان و معماران زیادی در طول تاریخ، آثاری جاوید از گچبری خلق نمودند. امروزه نیز هنرمندان ایرانی زیادی در این حوزه مشغول به فعالیت می باشند. یکی از افراد ماهر، توانمند و خلاق در زمینه گچبری سنتی رضا پارسایی می باشد. گچبری های سنتی وی دارای روش ها،شکل ها و قالب های گوناگونی هست پس میتوان گفت تنوع در گچبری سنتی با رضا پارسایی بسیار زیاد و قابل توجه می باشد.
