انسان به کمک پا می‌تواند راه برود، بدود، بپرد و به طور کلی حرکت کند. این حرکت به کمک استخوان‌ها و مفصل‌های پا صورت می‌گیرد. در صورتی که یکی از این قسمت‌ها به خوبی کار نکند می‌تواند منجر به آسیب و درد مداوم گردد و در این حالت ممکن است فرد نیازمند عمل فیوژن پا شود.
به طور کلی اجزای مچ پا، استخوان درشت نی، استخوان نازک نی و تالوس هستند. سطح انتهایی آن‌ها را لایه‌ای غضروفی می‌پوشاند. این لایه غضروفی سبب آسانی حرکت می‌شود. در صورتی که این لایه غضروفی دچار سایش شود می‌تواند سبب درد، ورم و مشکلات حرکتی شود. اگر این ساییدگی شدت یابد به گونه‌ای که استفاده از دارو، فیزیوتراپی و سایر روش‌های غیر تهاجمی موثر واقع نشود، نیاز به عمل جراحی ضروری است و در این حالت یکی از این عمل های جراحی عمل فیوژن پا می‌باشد.
عمل فیوژن پا چیست؟
عمل فیوژن پا که به آن خشک کردن مفاصل نیز گفته می‌شود جهت درمان استخوان‌هایی که دچار آتروز مچ پا شده‌اند استفاده می‌شود. در حقیقت این عمل باعث می‌شود که مفصلی که بین این استخوان‌ها قرار دارد، سفت شود. از این روش برای درمان بیماری‌های دیگری همانند صافی کف پا، بد شکلی شدید و همین طور آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود.
گزینش روشی که جهت انجام عمل فیوژن پا به کار می‌رود به ناحیه‌ای از پا که دچار آسیب است و همین طور شدت آسیب ورودی بر لایه غضروفی، میزان درد و تورم بستگی دارد. البته در همه روش‌های انتخابی پزشکی که متخصص پا و مچ پا و یا فوق تخصص پا و مچ پا است غضروفی را که دچار تحلیل‌رفتگی است، بر میدارد. برای محکم نگه داشتن استخوان‌ها در وضعیت اصلاحی از ابزارهای جراحی استفاده می‌نماید.
در این حالت رفته رفته استخوان‌ها جوش می‌خورد و عملکرد پا بهبود می‌یابد. هرچند پس از این عمل امکان حرکت دادن مچ پا از بیمار سلب می‌شود ولی در عوض درد شدید بیمار تسکین پیدا می‌کند. دقت داشته باشید در صورت بی توجهی در پیگیری و درمان ممکن است فرد مجبور به استفاده از پروتز مچ پا شود. بنابراین اقدامات درمانی به موقع اهمیت زیادی در کاهش درد مچ پا دارد.
اقدامات مراقبتی پیش عمل فیوژن مچ پا
با توجه به حساسیت‌هایی که عمل فیوژن پا دارد، فردی که می‌خواهد چنین عملی را انجام دهد می‌بایست پیش از عمل همانند بعد از عمل مواردی را رعایت نماید:
- قبل از عمل می‌بایست از داروهایی که رقیق کننده خون هستند استفاده نشود. چرا که این موضوع می‌تواند خطرات غیر قابل جبرانی داشته باشد و تهدیدی برای جان بیمار به حساب بیاید.
- پیش از انجام عمل حتما وسایل مورد نیاز پس از عمل مانند عصا، ویلچر و یا واکر را برای سهولت در حرکت آماده نماید.
- جهت کاهش عوارض عمل فیوژن پا پزشک معالج خود را از مصرف هر نوع دارو یا مکمل مصرفی مطلع نماید.
- از نیمه شب قبل از عمل از خوردن و آشامیدن پرهیز نماید.
رعایت موارد فوق حائز اهمیت هستند چرا که عدم توجه نسبت به این عمل ممکن است منجر به استفاده از پروتز مچ پا در آینده شود.
چگونگی انجام عمل فیوژن مچ پا
مرحله اول
جهت انجام عمل فیوژن پا فرد بیمار در ابتدا یا به طور کامل بیهوش می‌شود و یا تحت بی حسی موضعی قرار خواهد گرفت. بعد همان طور در بالا نیز بیان شد بخشی از سطح پوست برش می‌خورد تا راهی به بخش‌های داخلی مفصل ایجاد شود. پس از آن لایه غضروفی موجود در سمت انتهایی استخوان‌های مربوط به مفصل مچ پا برداشته می‌شود.
مرحله دوم
در مرحله بعدی استخوان‌ها با استفاده از پیچ و یا به کمک اکسترنال فیکساتور به هم متصل و در کنار هم قرار می‌گیرند. با این کار به مرور زمان استخوان‌ها جوش می‌خورد. پس از عمل نیز به طور معمول پیچ از پا خارج نمی‌شود جز در مواردی که مشکل خاصی بروز کند. البته در صورتی که به جای پیچ از اکسترنال فیکساتور استفاده شود، حتما باید آن را از پا خارج کرد. ضمنا این عمل لزوما به صورت عمل باز صورت نمی‌گیرد و ممکن است به صورت بسته و با استفاده از آرتروسکوپ انجام شود.
مرحله سوم
در سمت پایانی عمل فیوژن پا، مچ پا بخیه و پانسمان می‌شود. در نهایت برای بهبود محل زخم و جوش خوردن سریع‌تر آن با توجه به نظر پزشک مدتی پا در آتل قرار خواهد گرفت.
توصیه‌ها
توجه داشته باشید که بعضی مواقع جهت اتصال پیچ به ناحیه مچ پا می‌بایست از قطعه استخوانی کوچکی استفاده شود که این استخوان کوچک می‌تواند از زیر زانوی بیمار یا پاشنه و یا لگن او برداشته شود. گاهی نیز استخوان‌هایی که افراد دیگر اهدا کرده‌اند به کار می‌رود. در صورتی که به هر دلیلی امکان استفاده از دو مورد فوق وجود نداشته باشد می‌توان از استخوان مصنوعی استفاده کرد.
باید دقت داشته باشید که عمل فیوژن مچ پا برای همه افراد مناسب نیست. چرا که بعضی از افراد از جمله کسانی که استخوان‌های سه گانه مچ پا در آن‌ها ضعیف است، یا مشکلات عصبی دارند، دچار عفونت هستند و یا عروقشان باریک است ممکن است از این عمل جراحی اثر درمانی مناسبی دریافت نکنند و در روند درمان آن‌ها اختلال ایجاد شود.
دوره نقاهت عمل فیوژن
معمولا پس از عمل جراحی درد مربوط به مچ پا که به دلیل جوش خوردن مفاصل وجود دارد پس از سه ماه برطرف می‌شود. پس از شش ماه تا یکسال فرد آمادگی لازم جهت فعالیت و ورزش را باز می‌یابد هر چند ورم پا تا یک سال هم ممکن است ادامه داشته باشد.
مراقبت‌های پس از جراحی فیوژن پا
پس از عمل فیوژن پا، پای بیمار توسط پزشک آتل بندی و یا گچ گرفته می‌شود. پس از آن بیمار باید به کمک فیزیوتراپیست راه رفتن بدون تحمل وزن را آموزش ببیند. در صورتی که شرایط و احوال بیمار مناسب بود می‌تواند از بیمارستان مرخص گردد. البته در صورت نیز برای او مسکن نیز تجویز می‌شود. در هفته‌های اول بهتر است که فرد پای خودش را بالاتر از سطح قلب نگه دارد تا تورم کمتر شود.
هم چنین تا حد امکان حرکت نکند و در صورت ضرورت وزن بدن را بر روی پایی که مورد جراحی قرار گرفت، نیندازد. مسکن نیز باید بر طبق دستور پزشک مصرف گردد. نکته مهم آن که مصرف دخانیات و داروهای ضد التهاب سبب تأخیر در جوش خوردن استخوان‌ها می‌شود. بنابراین از مصرف آن پرهیز شود. در بازه زمانی که پای فرد داخل آتل قرار دارد باید در زمان استحمام مراقب باشد که آتل و یا گچ خیس نشود.
۶ الی ۱۲ هفته پس از عمل
پس از شش هفته و همین طور بعد دوازده هفته پس از انجام عمل از بیمار رادیوگرافی می‌گیرند. تا بر طبق نتایج حاصل از شرایط بیمار، میزان وزن گذاری مناسب به بیمار توصیه شود. معمولا بعد از سپری شدن شش ماه از انجام عمل فرد به روال عادی زندگی و فعالیت خود باز می‌گردد. معمولا بیمار برای راه رفتن صحیح و کمک به رفع ورم و گرفتگی عضلات، تحت جلسات فیزیوتراپی قرار می‌گیرد و توان بخشی لازم به او باز می‌گردد. با توجه به وضعیتی که فرد دارد ممکن است پزشک تا مدتی به او اجازه حرکت ندهد که در این صورت می‌بایست حتما طبق توصیه پزشک عمل نماید.
عوارض فیوژن مچ پا
بر طبق نظر پزشکان عمل فیوژن پا تا حدود نود درصد موفقیت آمیز و بدون عارضه است. اما در بعضی موارد احتمال خونریزی، عفونت محل برش، جوش نخوردن استخوان‌ها، ایجاد اسکارهای دردناک، لختگی خون، آسیب به عصب‌های مجاور، ایجاد مشکل در مفصل‌های اطراف، برجستگی فلزاتی که برای اتصال استخوان‌ها به کار رفته نیز وجود دارد.
عفونت
البته احتمال ایجاد عفونت در حدود یک درصد است و به طور معمول با استفاده از آنتی‌بیوتیک مرتفع خواهد شد. در واقع مشکلات خطرناک ناشی از عفونت بسیار کم ایجاد می‌شود و معمولا قابل درمان است. البته باید در نظر داشت که عفونت نباید دست کم گرفته شود؛ چرا که می‌تواند خطرات جدی به دنبال داشته باشد. بنابراین می‌بایست درمان و پیگیری‌های لازم انجام شود.
جوش نخوردن استخوان
ضمنا جوش نخوردن استخوان‌ها نیز ممکن است دردی به همراه نداشته باشد و در این حالت احتمالا نیازی به درمان نیست. اما در مواردی نیز امکان نیاز به جراحی دیگری وجود دارد. بنابراین می‌بایست طبق نظر پزشک عمل نمود. در مواردی که فلز مورد استفاده برجسته باشد، ممکن است استخوان جوش بخورد. در این حالت یا یک جراحی کوچک می‌توان فلز مورد نظر را از بین برد. زمان ایجاد لختگی پس از جراحی، داروی رقیق کننده خون تجویز می‌شود. البته احتمال ایجاد این مشکل کمتر از سه درصد است.
جمع بندی
در مطالب بالا در رابطه با عمل فیوژن پا که یکی از روش‌های مناسب در درمان ساییدگی غضروف مربوط به مفصل مچ پا می‌باشد، توضیحات لازم بیان شد. در این روش لایه غضروفی مربوط به استخوان‌های سه گانه موجود در مچ پا تراش می‌شود و به وسیله پیچ یا ابزارهای مناسب دیگر به هم وصل می‌شوند.
با وجود اینکه فرد پس از انجام عمل دچار یک سری محدودیت‌های حرکتی می‌شود ولی درد موجود برای فرد به طور کامل رفع می‌گردد. ضمنا از عوارض مربوط به این عمل می‌توان عفونت، آسیب‌های عصبی و مفصلی و غیره را نام برد که فرد در صورت روبرو شدن با چنین عوارضی باید به پزشک معالج خود مراجعه نماید.
دکتر فرشید مالکی بهترین فوق تخصص جراحی پا و مچ پا می باشد.
برای انجام ویزیت و مشاوره با بهترین متخصص جراحی پا و مچ پا از طریق شماره ۰۳۱۳۲۲۱۰۶۴۰ اقدام به تعیین نوبت نموده تا ویزیت شوید.
انتشار از طریق پابجت 
