کلرفنیرامین متعلق به دسته داروهای خواب آور آنتی هیستامین می باشد.این دارو علائم حساسیتی را تسکین می دهد.کلرفنیرامین یکی از رایج ترین داروهای ضد حساسیت است.کلرفنیرامین در پزشکی و دامپزشکی کاربرد دارد.
موارد مصرف کلرفنیرامین :
-کلرفنیرآمین در درمان علامتی رینیت آلرژیک فصلی یا دایمی
– وازوموتور والتهاب آلرژیک ملتحمه ناشی از استنشاق یا بلع مواد الرژن
-کهیر و کهیر غول اسا
-به عنوان داروی کمکی در درمان شوک آنا فیلاکتیک
– جهت تسکین خارش ناشی از بیماری هایى نظیر آبله مرغان کاربرد دارد.
-مواجهه با برخى مواد مانند گرده ى گیاهان،موى بدن جانوران،برخى مواد غذایى مانند بادام زمینى و مواردى همچون نیش حشرات در بدن برخى از افراد می تواند منجر به ترشح بیش از حد ماده ای شیمیایى به نام هیستامین گردد که در نهایت منجر به بروز علائم حساسیت نظیر خارش،قرمزى پوست،آبریزش بینى،سوزش چشم،عطسه ،التهاب پوستى و…مى شود.کلرفنیرامین با محدود کردن اثرات هیستامین،به تسکین این علائم کمک مى نماید.
کلرفنیرامین دامپزشکی:
کلرفنیرامین می توان جهت کنترل خارش در سگها و گربه ها مفید باشد این دارو همچنین می تواند تا حدودی در درمان لیس زدن و تمیز کردن بیش از حد گربه ها و درماتیت ارزنی مفید باشد.
مکانیسم اثر :
اثر ضد آلرژی آن ناشی از مهار گیرنده های H1 هیستامینی است.
همچنین دارای آثارآنتی کلینرژیک است .
فارماکوکینتیک کلرفنیرامین :
به خوبی از راه خوراکی جذ ب می شود.
متابولیسم آن کبدی است و از کلیه دفع می شود.
نیمه عمر کلر فنیرآمین ۱۵-۱۲ ساعت است .
زمان لازم برای شروع اثر آن از راه خوراکی ۶۰-۱۵ دقیقه است.
اشکال دارویی محصولات انسانی:
-قرص ۴ میلی گرم
-قرص ۸ و ۱۲ میلی گرم آهسته رهش
-شربت خوراکی حاوی ۲ میلی گرم ماده مؤثر در هر میلی گرم
-اشکال تزریقی حاوی ۱۰ میلی گرم دارو در هر میلی لیتر، در ویالهای ۱ و ۳۰ میلی لیتری و ۱۰۰ میلی گرم دارو در هر میلی لیتر، در ویال های ۱۰ میلی لیتری
* نوع تزریقى این دارو جهت درمان علائم حساسیت هاى شدید که به آن ها آنافیلاکسى گفته می شود که یک موقعیت اورژانسی مى باشد، بکار می رود.
نام های تجاری کلرفنیرامین :
Alermine-
aller-chlor-
chlor-Amine-
chlor-Mal-
chlor-Niramine , chlorspan-
Chlor-Trimeton-
Histadic-
Histiramin-
Histray-
Phenetron-
Teldrin-
Trymegen-
نکات مهم پیش از مصرف کلرفنیرامین :
پیش از شروع مصرف این دارو با گرفتن مشاوره از پزشک یا داروساز خود اطمینان حاصل کنید که این دارو مناسب مشکل شما باشد.
-در صورت باردار یا شیرده بودن،سابقه یا ابتلا به اختلالات کبدى،گلوکوم(آب سیاه)،مشکلات پروستات یا سابقه ى مشکل در دفع ادرار،سابقه ى انسداد روده و صرع به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
-پیش از شروع مصرف این دارو لیست داروهاى مصرفى خود را در اختیار داروسازتان قرار دهید تا در صورت وجود تداخل دارویى ،توصیه هاى لازم به شما ارائه گردد یا داروى مناسب ترى برای شرایط شما پیشنهاد داده شود.
-در صورت سابقه ى حساسیت به این دارو یا داروهاى مشابه آن داروساز یا پزشک را مطلع نمایید.
نحوه ى صحیح مصرف کلرفنیرامین :
-کلرفنیرامین را دقیقا طبق دستور توصیه شده توسط پزشک یا داروساز مصرف نمایید.مقدار مصرف معمول این دارو بصورت زیر مى باشد:
-در افراد بالاتر از ۱۲سال : ۴میلى گرم هر ۴-۶ساعت
-کودکان ۶تا۱۱سال : ۲میلى گرم هر ۴-۶ساعت
-کودکان ۲-۵سال : ۱میلى گرم هر ۴-۶ساعت
-کوکان ۱سال تا ۲۳ماه : ۱میلى گرم هر ۱۲ساعت
* حداکثر مصرف روزانه ۲۴میلى گرم مى باشد در افراد زیر ۶۵سال و ۱۲میلى گرم در افراد بالاى ۶۵سال و زیر ۱۲سال و ۶میلى گرم در کودکان ۲-۵سال مى باشد.
نکات مهم بعد از مصرف:
-در صورت مصرف فرم دارویى مایع براى کودکان مقدار دارو را با سرنگ یا پیمانه ى مدرج اندازه گیرى نمایید.
-مصرف این دارو با غذا تداخلی ندارد و می توانید آن را قبل یا بعد از غذا همراه با یک لیوان آب مصرف نمایید.
-می توانید مصرف کلرفنیرامین را با برطرف شدن علائم حساسیت قطع نمایید.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو،نوبت بعدی را در موعد مقرر مصرف نمایید و از دوبرابر کردن مقدار مصرف در یک نوبت خودداری نمایید.
موارد منع مصرف و احتیاط کلرفنیرامین:
منع مصرف :در سابقه حساسیت مفرط به دارو، مبتلایان به گلوکوم زاویه باریک ، هیپرتروفی عـلامت دار پروستات ، زخم پپتیک تنگ کننده مجرای گوارش ، انسداد گردن مثانه یا انسـداد پـیلور و دئـودنال . درمـان بیماریهای مجاری تنفسی تحتانی ( آسـم به خصوص حمله حاد آن ) ، برونشیت مزمن یا آمفیزم . همزمان با MAOI و تا ۱۴ روز بعد از قطع آنها. نوزادان ، خردسالان . بیماران با سابقه آپنه خواب . تجـویز بـی مورد در سالمندان مبتلا به سرگیجه وضعیتی.
احتیاط :در بیماران مستعد احتباس ادراری یا دارای سابقه آسم برونشیال ، افزایش فشار داخل کره چشـم ، هیپرتیروئیدیسم ، بیماری قلبی – عـروقی یـا هـیپرتانسیون . کـودکان و سـالمندان . مـبتلایان بـه صـرع و بیماریهای کلیوی .
مصرف کلرفنیرامین در بارداری:
-تجویز در بارداری تنها در صورت نیاز قطعی و ارجحـیت فوائد بر عوارض بالقوه بر جنین .
-منع مصرف در سه ماهه سوم .
مصرف کلرفنیرامین در شیردهی:
-ضد هیستامینها، از جمله کلرفنیرامین نباید در دوران شیردهی مصرف شوند. اکثر این داروها در شیر ترشح می شوند و نوزاد را در معرض تحریک پذیری غیر معمول قرار می دهند. احتمال بروز تشنج در نوزادان زودرس وجود دارد.
توصیه ها و هشدارهای لازم:
-این دارو می تواند موجب خواب آلودگی شود لذا تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده،از رانندگی و کار با ابزاری که نیاز به احتیاط دارند خودداری نمایید.همچنین از مصرف همزمان این دارو با سایر داروهای خواب آور و فرآورده های الکلی خودداری نمایید.
-در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی یا پروسه ی درمانی خاصی قرار بگیرید یا آزمایش دهید،درمانگر خود را در جریان مصرف آنتی هیستامین ها قرار دهید تا در صورت نیاز به قطع دارو، به شما اطلاع داده شود.
-مصرف این دارو حساسیت پوست شما را نسبت به نور آفتاب بیشتر می کند لذا در مدت مصرف از کرم های ضدآفتاب و عینک دودی استفاده نمایید.
تداخلات دارویی کلرفنیرامین :
-مصرف همزمان این دارو با مضعف های CNS ممکن است اثرات مضعف این دارو را افزایش دهد .استفاده همزمان ان با دارو های آنتی کلیمرژیک اثرات جانبی این دارو را تشدید می کند.
– مصرف همزمان داروهای سمی برای گوش مانند سالیسیلات ها و وانکومایسین با این دارو ممکن است اثر سمی این دارو ها بر گوش،از جمله وزوز گوش و سر گیجه را بپوشاند.
-مصرف همزمان کلرفنیرامین با الکل و مواد خواب آور و آرام بخش موجب تضعیف دستگاه عصبی بدن می شود.
عوارض جانبی:
-خواب آلودگی و گیجی و تاری دید از عوارض شایع مصرف این دارو می باشد لذا در مدت مصرف این دارو تا جای ممکن احتیاط نمایید.
-در صورت بروز سردرد مایعات به مقدار کافی مصرف نمایید و از داروساز خود در مورد داروی ضد درد مناسب سوال بفرمایید.در صورتی که سردرد ادامه دارشد یا شدید شد،مصرف کلرفنیرامین را قطع نموده و به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت خشکی دهان در مدت مصرف این دارو می توانید از آدامس ها یا آبنبات های بدون قند استفاده نمایید.
-در صورت بروز اختلال در تمرکز،معده درد، مشکل در دفع ادرار،اختلال خلق و خو و افزایش حساسیت روحی به پزشک خود اطلاع دهید.
مسمومیت با کلرفنیرامین و درمان آن:
تظاهرات بالینی: تضعیف CNS (خواب آلودگی ، کاهش هوشیاری، آپنه و کلاپس قلبی ـ عروقی) یا تحریک CNS (بی خوابی ، توهم، لرزش و تشنج)، نشانه های شبه آتروپین، مانند خشکی دهان، برافروختگی پوست، مردمک ثابت و گشاد شده، و نشانه های گوارشی بخصوص در کودکان شایع است.
درمان: واداشتن بیمار به استفراغ، تجویز شربت ایپکا (در صورت هوشیار بودن بیمار)، و به دنبال آن مصرف ذغال فعال برای کاهش جذب بیشتر دارو انجام می گیرد. در صورت عدم هوشیاری بیمار و یا بی اثر بودن شربت ایپکا، معده را باید شستشو داد.کمی فشار خون را با داروهای تنگ کننده عروق درمان کرده و تشنج را با فنی توئین یا دیازپام کنترل می کنیم. از مصرف داروهای محرک خودداری شود. مصرف کلرور آمونیوم و یا ویتامین C موجب اسیدی شدن ادرار و در نتیجه افزایش دفع دارو می شود.
نکات پرستاری هنگام تجویز کلرفنیرامین :
۱. کاهش دوز دارو در صورت استفاده به عنوان داروی کمکی قبل و بعد از عمل جراحی.
۲. ارزیابی وضعیت تنفسی از نظر سرعت و ریتم تنفس، افزایش ترشحات برونشیال، ویزینگ و ریژیدتی قفسه سینه و تجویز روزانه ۲ لیتر مایعات جهت کاهش روند ضخیم شدن ترشحات.
۳. کنترل میزان جذب و دفع مایعات و مراقبت از بروز احتباس ادراری، تکرر ادرار و دیزوری به ویژه در سالمندان.
۴. اطمینان از عدم ابتلا به گلوکوم، زخم پپتیک، احتباس ادراری و حامله بودن بیمار قبل از شروع درمان.
شرایط نگهداری کلرفنیرامین :
در ظروف محفوظ از هوا و دور از نور نگهداری کنید.
دارو های هم گروه کلرفنیرامین :
-بروم فنیرامین مالئات
-کاربینوکسامین
-کلماستین
-سیپروهپتادین
-دیفن هیدرامین
-دوکسیلامین
-پرومتازین
-تری پرولیدین
–دیفن هیدرامین کامپاند
-انتی هیستامین دکونژستان
