باند ارتوپدی فایبرگلاس در پزشکی مدرن چه کاربردی دارد؟

فایبرگلاس چیست؟فایبرگلاس (Fiberglass) نوعی پوشش است که از مواد نفتی و پشم شیشه تهیه شده است. فایبرگلاس از چندین ماده متفاوت به وجود آمده است که هر کدام خواص و ویژگی های خاص خود را دارند. محصول نهایی که از این مواد به دست می آید استحکام فایبرگلاس را بالا می برد که دارای چگالی پایینی است. کامپوزیت فایبرگلاس از الیاف شیشه با مواد پلیمری تشکیل شده که از پشم شیشه به عنوان تقویت کننده و از مواد پلیمری به عنوان مواد زمینه در ساخت آن استفاده می کنند.

درمان شکستگی با گچ فایبرگلاس

یکی از روش های بی حرکت کردن شکستگی بعد از جا انداختن آن استفاده از روش گچ گیری است. نام اصلی این روش Cast است و چون اولین بار از گچ (این ماده همان گچ ساختمانی است که مواد دیگری را برای بهبود کارکرد به آن اضافه کرده اند) برای این کار استفاده شد در زبان فارسی به گچ گیری معروف شده است. امروزه در بسیاری از موارد از مواد جدیدتری مانند فایبرگلاس برای Cast استفاده می شود با این حال برای سهولت، از عبارت گچ و گچ گیری به جای Cast  استفاده می شود.

کدام گروه از پزشکان از گچ فایبرگلاس استفاده می کنند؟

پزشکانی که اقدامات آن ها بر روی ارتوپدی متمرکز است، جراحان ارتوپدی نامیده می شوند، اگرچه همه آن ها جراحی انجام نمی دهند. یک جراح ارتوپدی برای تشخیص و مدیریت یا درمان مشکلات سیستم اسکلتی عضلانی که بر استخوان ها و بافت نرم (رباط ها، تاندون ها) بدن تأثیر می گذارد، واجد شرایط است. علاوه بر این یک ارتوپد می تواند روش های توان بخشی را به بیماران توصیه کند که ممکن است تأثیر درمان آن ها را افزایش دهد، وی همچنین می تواند در زمینه پیشگیری از آسیب ها و بیماری های ارتوپد، آموزش و راهنمایی موثر ارتوپدی را به بیماران ارائه دهد.

ساختار باند ارتوپدی فایبرگلاس

باند ارتوپدی فایبرگلاس از نوار فایبرگلاس + چسب + رزین تشکیل شده است. واحد اندازه گیری آن اینچ بوده و درعرض های استاندارد ۲،۳،۴و ۵ اینچ و به طول ۴۵۰ سانت تولید و عرضه می گردد. ویژگی خاص باند ارتوپدی فایبرگلاس این است که از ۱۰۰ درصد پنبه خالص تهیه شده که مناسب برای استفاده در زیر هر یک از باندهای شکسته بندی استاندارد می باشد.

باند گچی فایبرگلاس بهتر است یا معمولی؟

باند گچی فایبرگلاس نسبت به نمونه معمولی مزایای متعددی دارد. این باندها سبک ‌تر و راحت ‌تر بوده و فشاری بر اندام بیمار وارد نمی ‌کنند. همان‌ طور که اشاره شد فایبرگلاس از رزین پلی اورتان فعال شده ساخته شده که با آب فعال می‌شوند. فایبرگلاس استحکام بیشتری دارد و سریع‌ تر شکل می‌ گیرد. بنابراین گچ‌ گیری با باند فایبرگلاس نیاز به نگهداری کمتر داشته و بعد از شروع شدن فرایند التیام و جوش خوردن استخوان انجام می‌شود.

سطح خارجی باند فایبرگلاس ضد آب بوده و بخش اعظم مواد داخل آن ضد آب نیست. استفاده از مواد ضد آب به منظور جایگزینی این پوشش داخلی ابداع شده تا بیمار بتواند با وجود گچ گرفتن اندام به راحتی استحمام کرده، دست‌هایش را شسته یا کارهای خانه را انجام دهد. وجود مواد ضد آب باعث می‌شود که گچ رطوبتی به خود جذب نکرده و بیمار از خارش شدید یا بوی بد اذیت نشود.

باندهای فایبرگلاس سریع خشک شده و برای انجام عمل گچ ‌گیری و شکسته ‌بندی باید به متخصص حرفه ‌ای مراجعه کرد تا قبل از خشک شدن باند محل مورد نظر را آتل‌ بندی کند.

گچ معمولی نیز شکل‌ پذیری بسیار خوبی دارد و متخصص می‌ تواند به راحتی آن را دور عضو آسیب دیده بپیچد. باندهای گچ معمولی صاف ‌تر بوده و کمتر به لباس بیمار گیر کرده یا باعث تحریک پوست می‌شود.

مزایای استفاده از گچ فایبرگلاس

وزن سبک و مقاومت بسیار بالا

آماده سازی و گچ گیری راحت

قدرت تحمل وزن و استحکام بالا

بدون ایجاد آلرژی بر روی پوست

امکان عبور راحت اشعه ایکس

موجود در سایزها و رنگ بندی متنوع

روش گچ گیری با استفاده از گچ فایبرگلاس

قبل از گچ گیری برای اینکه گچ در تماس مستقیم با پوست بیمار نباشد، همچنین برای ممانعت از چسبیدن گچ به موهای بیمار ابتدا روی اندام را یک جوراب نخی مخصوص بنام استاکینت (stockinet) می کشند.

گاهی اوقات به جای استفاده از استاکینت روی اندام را با نوار پنبه ای میپوشانند. این نوارهای پنبه ای در واقع شیت های پنبه ای به طول حدود دو متر و عرض ۲۰-۱۰ سانتیمتر و کلفتی چند میلی متر هستند که آن ها را به صورت رول پیچیده اند.

به این رول های پنبه ای ویبریل هم می گویند. وقتی پزشک معالج حدس میزند که ممکن است تورم اندام در گچ بیشتر شود معمولا از ویبریل بیشتری در دور اندام استفاده میکند تا فاصله گچ و پوست بیشتر شده و جا برای تورم احتمالی اندام در زیر گچ وجود داشته باشد.

ابتدا اندامی که باید گچ گیری شود در وضعیت مناسب قرار گرفته و به توسط همکار پزشک نگه داشته میشود. سپس پزشک معالج رول گچی را مدت کوتاهی در یک لگن محتوی آب قرار میدهد تا گج با آب خیس شود و سپس نوار گچی خیس شده را دورادور اندام می پیچد. پیچاندن گچ به دور اندام نباید با فشار باشد تا اندام زیر گچ تحت فشار قرار نگیرد.

این نوار پس از چند دقیقه سفت و محکم شده و گچ فایبرگلاس به صورت یک قالب دور تا دور اندام را می گیرد. سفت و محکم شدن کامل نوار گچی به حدود چند شبانه روز و نوار فایبرگلاس به یک ساعت زمان نیاز دارد. در این مدت باید روی گچ پوشانده نشود تا زودتر خشک شود.

مراقبت های لازم بعداز گچ گیری عضو آسیب دیده

پس از گچ ‌گیری باید تا چند روز به دقت از آن مراقبت کنید تا دوران بهبود را بدون هیچ مشکلی پشت سر بگذارید. در ادامه به برخی از مهمترین این مراقبت ها اشاره می کنیم:

• گچ را خشک نگه دارید: رطوبت گچ را ضعیف و پوشش پنبه‌ای را خیس می‌کند که در نهایت باعث تحریک شدن پوست می‌شود. گچ را هنگام استحمام با دو لایه پلاستیک یا محافظ ضدآب بپوشانید تا خیس نشود. حتی پس از پوشاندن نیز نباید آن را زیر آب روان ببرید، چون اگر سوراخ کوچکی روی روکش وجود داشته باشد، زخم خیس خواهد شد.
• فشار نیاوردن به گچ پا: تا زمانی که گچ پا کاملاً خشک و سفت نشده است، روی آن راه نروید. خشک شدن گچ فایبرگلاس و معمولی به ترتیب یک ساعت و دو تا سه روز طول می‌کشد؛ پس از این مدت می‌توانید روی آن راه بروید.
• از گرد و غبار دوری کنید: اجازه ندهید گرد و غبار، شن و ماسه و هرگونه پودر وارد گچ شود.
• پوشش پنبه‌ای زیر گچ: پوشش پنبه‌ای را از زیر گچ نکشید.
• خارش: اشیائی مانند چوب لباسی را برای خاراندن پوست زیر گچ فرو نبرید. از پودر یا دئودورانت برای کاهش خارش پوست استفاده نکنید. اگر خارش قطع نشد، با پزشک تماس بگیرید.
• دستکاری گچ: لبه‌های سخت گچ را نشکنید و آن را بدون اجازه پزشک دستکاری نکنید.
• پوست: پوست اطراف گچ را مرتب بررسی کنید. اگر پوست اطراف آن قرمز یا ملتهب شده بود، حتماً با پزشک تماس بگیرید.
• وضعیت گچ را مرتب بررسی کنید: اگر گچ ترک برداشت یا نقطه‌های نرمی روی آن ایجاد شد، به پزشک اطلاع دهید.

چگونه از تورم اندام بدنبال گچ گیری پیشگیری کنیم

گاهی اوقات در ۳-۲ روز اول بعد از گچ گیری ممکن است تورم اندام بیشتر شده و بیمار احساس کند گچ سفت شده و به اندامش فشار وارد می کند. برای ممانعت از این وضعیت باید به نکات زیر توجه کرد :

• باید در چند روز اول بعد از گچ گیری دراز کشیده و یک یا چند بالشت زیر اندام طوری قرار داد که ساق یا ساعد بالاتر از سطح قلب بیمار قرار بگیرد. با این کار خون و مایعات از اندام به طرف قلب بازگشت کرده و تورم کم می شود. در صورت ایجاد تورم هم می توان با این اقدام تورم را کم کرد.
• انگشتان دست یا پای شکسته شده را مکرراً حرکت بدهید.
• مقداری یخ خرد شده را در یک کیسه پلاستیکی خشک قرار داده و آن را در روی گچ یا آتل در محل ضایعه دیده قرار دهید.

در این شرایط به پزشک مراجعه کنید:

انگشتان دست یا پایتان به رنگ کبود یا خاکستری درآمده باشد.

حرکت دادن انگشتان دست یا پایتان سخت شده است.

احساس می کنید محل گچ گرفتگی تنگ شده و فشار می آورد.

دست ها یا پایتان بی حس شده، یا سوزن سوزن می شود.

زیر گچ گرفتگی احساس فشار یا سوزش می کنید.

از ناحیه گچ گرفتگی، بوی بدی به مشام می رسد

ناحیه گچ گرفته درد دارد و شدیدتر می شود.

تبی بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد دارید.

مراحل  باز کردن گچ فایبرگلاس چگونه است؟

• رعایت پروتوکل های بهداشتی. قبل از اقدام برای باز کردن گچ  با اره گچ بری بیمار، ابتدا باید نکات بهداشتی رعایت شود و تکنسین دستکش  و ماسک بپوشد.
• اتصال اره گچ بری به برق و آماده کردن آن  برای برش گچ
• برای باز کردن گچ فایبرگلاس باید دو طرف گچ بریده شود تا به راحتی باز شود. اندام گچ گرفته شده را در حالتی که بتوانید یک طرف گچ راببرید قراردهید. ابتدا با اره گچ بری یک خط سطحی  از بالا به پایین بکشید و مسیر برش گچ را علامت گذاری کنید.

• سپس شروع به برش گچ نموده و مسیر علامت گذاری شده رابه طور کامل برش دهید. مسیر را به آرامی ببرید و در خط مستقیم اره گچ بری را بر روی گچ حرکت دهید.
• طرف گچ را که بریده شد عضو را بچرخانید و طرف دوم گچ را باز کنید پس از برش دو طرف گچ با قیچی باندهای ویبریل و باقیمانده اتصالات دو طرف گچ را برش داده و گچ را به طور کامل بردارید . دقت داشته باشید گچ گرفته شده به دور عضو معمولا در ناحیه مفصل قطورتر است و باز کردن ان انرژی بیشتری نیاز دارد در هنگام برش گچ این قسمت دقت کنید با فشار و قدرت مناسب دستگاه برش دهید. عدم توجه می تواند باعث شکستگی تیغه دستگاه شود.

خرید انواع باند فایبرگلاس

شما می‌توانید برای خرید گچ فایبرگلاس به راحتی از طریق سایت آسان مد و با قیمت بسیار مناسب اقدام نمایید. این باندها در اکثر داروخانه‌ ها موجود می‌ باشند و به راحتی می‌ توانید به آن‌ها دسترسی داشته باشید تا در شرایطی که که دچار آسیب‌دیدگی مفصل شدید، بتوانید از آن‌ها استفاده کنید. باید بدانید که معمولاً باندهای گچی نیاز به نسخه پزشک ندارند و به صورت آزاد نیز می‌توانید آن‌ها را خریداری کنید، ولی با این حال اگر به مراکز درمانی مراجعه کنید، پزشک با توجه به میزان شکستگی و سطح نیاز بیمار به گچ گرفتگی باند ارتوپدی مخصوصی را تجویز می‌کند که باید طبق همان نسخه آن را تهیه کنید. قیمت گچ فایبرگلاس براساس برند و سایز متفاوت می باشد.