مخملک یک بیماری بسیار عفونی است که توسط استرپتوکوک گروه A ایجاد می شود و باعث بروز بثورات قرمز و برآمدگی در سرتاسر بدن می شود. این بیماری اغلب کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. با وجود علائم ناراحت کننده، از جمله تب، گلودرد و بثورات پوستی، درمان با آنتی بیوتیک مخملک به سرعت می تواند بهبودی را فراهم کند.
بیشتر بخوانید:
مخملک چیست؟
مخملک یا اسکارلتینا یک عفونت باکتریایی است که توسط استرپتوکوک گروه A ایجاد می شود. این باکتری معمولا باعث گلودرد استرپتوکوکی می شود و با ایجاد یک سم خطرناک، باعث ایجاد بثورات قرمز روشن در سراسر بدن می شود. به همین دلیل این عفونت به نام مخملک شناخته می شود. بثورات این عفونت اغلب برآمدگی دارند و به دلیل شباهتشان با سطح رشته های کاغذ سنباده، گاهی اوقات به آن راش کاغذ سنباده نیز گفته می شود.
عکس مخملک در کودکان
زبان مخملک چیست؟
تورم زبان یکی از علائم بارز مخملک است که معمولاً به صورت قرمز و ناهموار ظاهر می شود. برخی از افراد به این وضعیت اطمینان دارند که زبان آنها شبیه به توت فرنگی است، به همین دلیل گاهی اوقات به آن زبان توت فرنگی می گویند. این مشکل معمولاً ناشی از التهاب یا عفونت زبان است و ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد. در صورتی که این علائم برای مدت زمان طولانی ادامه داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کرد و درمان مناسب را شروع کرد.
علائم مخملک خفیف در کودکان
چه کسانی به مخملک مبتلا می‌شوند؟
مخملک بیشتر در کودکان بین سنین ۵ تا ۱۵ سال شایع است، اما می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد.
علائم و علل
چه چیزی باعث مخملک می شود؟
باکتری استرپتوکوک بتا همولیتیک گروه A یا استرپتوکوک گروه A یکی از عواملی است که باعث بروز مخملک می شود. این باکتری ها سمی تولید می کنند که باعث ظاهر بثورات قرمز رنگی می شود، که به عنوان عفونت شناخته می شود. علاوه بر این، استرپتوکوک گروه A می تواند عوارض جدی مانند گلودرد استرپتوکوکی و زرد زخم را ایجاد کند و ممکن است منجر به تب روماتیسمی نیز شود. از این رو، شناخت و درمان سریع این نوع عفونت ها بیش از پیش اهمیت دارد.
چگونه به مخملک مبتلا می شوید؟
باکتری گروه A استرپتوکوک در محل های مختلف بدن شما زندگی می کند و افراد مبتلا به آن می توانند به راحتی با سرفه یا عطسه آن را منتقل کنند. وقتی افراد سرفه یا عطسه می کنند، قطرات ریز حاوی باکتری از دهان و بینی آنها به هوا فرستاده می شود. اگر شما با این قطرات آلوده شوید و سیستم ایمنی شما ضعیف باشد، ممکن است به بیماری ناشی از باکتری گروه A استرپتوکوک مبتلا شوید. بهتر است از رعایت بهداشت شخصی و استفاده از ماسک در مواقع لازم برای پیشگیری از انتقال این باکتری محافظت کنید.شما می توانید بیمار شوید اگر نکات زیر را رعایت نکنید:
بهتر است همواره از قطرات ریز بیرونی پرهیز کنیم و اجتناب کنیم تا به بیماری منتقل نشویم. لمس کردن سطح حاوی قطرات می‌تواند خطر انتقال عفونت را افزایش دهد، بنابراین بهتر است از لمس کردن غیرضروری پرهیز کنیم. همچنین باید دقت کنیم که از وسایل شخصی بیمار نیز استفاده نکنیم تا به انتقال عفونت جلوگیری کنیم. اگر زخم های لمسی روی پوست داشته باشیم، باید آنها را به درستی تمیز کنیم و از ضدعفونی کننده استفاده کنیم تا احتمال انتقال عفونت کاهش یابد.
مخملک چند روز طول میکشه
به طور کلی، انتقال استرپتوکوک گروه A از غذاهای آلوده به انسان به انسان از طریق تماس مستقیم با حیوانات خانگی یا وسایل خانه به ندرت رخ می‌دهد. علاوه بیماری‌های مختلفی که توسط استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شوند، این باکتری می‌تواند عفونت‌های جدی و حتی مرگباری ایجاد کند. بنابراین، اهمیت داشتن بهداشت مناسب و استفاده از روش‌های بهداشتی صحیح برای جلوگیری از انتقال این باکتری بسیار حائز اهمیت است.
علائم مخملک چیست؟
عکس مخملک در بزرگسالان
اولین علائم ظاهری معمولاً تب و گلودرد است. بارزترین علامت مخملک، بثورات قرمز و ناهموار است. با این حال، کمتر از ۱۰ درصد موارد استرپتوکوکی دارای راش همراه هستند.
علائم راش:
- ممکن است یک بثورات قرمز ابتدا در اطراف گردن و سینه شما ظاهر شود.
- این بثورات می‌توانند به پشت، بازوها، پاها و صورت شما گسترش یابند.
- ممکن است ناحیه‌ای رنگ پریده در اطراف دهان شما دیده شود.
- چین و چروک‌های پوستی و پتشی (برجستگی‌های کوچک قرمز یا بنفش) در زیر بغل، آرنج و کشاله ران شما ممکن است قرمزتر از بقیه بثورات (خطوط پاستا) باشند.
- لایه‌برداری ممکن است ۷ تا ۱۰ روز پس از محو شدن بثورات، به خصوص در انگشتان شما شایع باشد.
علائم دهان و گلو:
- زبان شما احتمال دارد که یک پوشش سفید رنگ به خود بگیرد.
- زبان شما ممکن است متورم، قرمز و ناهموار شود و شبیه به توت فرنگی به نظر برسد.
- لوزه‌ها و گلوی شما ممکن است متورم، قرمز و دردناک شوند.
- لوزه‌ها و گلوی شما ممکن است پوششی سفید یا زرد و یا نقاط چرک سفید یا زرد داشته باشند.
- ممکن است هنگام بلعیدن مشکل داشته باشید.
علائم دیگری که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
- لرز
- تب.
- درد معده.
- حالت تهوع و استفراغ.
- سردرد.
- دردهای بدن و عضلات.
- غدد متورم
- کاهش اشتها.
- برجستگی های کوچک قرمز یا بنفش روی سقف دهان شما.
بثورات مخملک به چه صورت است؟
بثورات مخملک معمولاً به صورت لکه های کوچک و مسطح روی پوست شما شروع می شود و سپس به آرامی به برجستگی های ریز تبدیل می شوند. این بثورات ممکن است شبیه آفتاب سوختگی بد به نظر برسند یا برخی دیگر آنها را مانند کاغذ سنباده خشن توصیف می کنند. اگرچه این بثورات معمولاً بی خطر هستند، اما در برخی موارد ممکن است نشانه ای از عفونت یا مشکل پوستی دیگر باشند و برای درمان به متخصص پوست مراجعه شود.
آیا مخملک واگیر دارد ؟
مخملک مسری است. از طریق قطرات موجود در هوا که افراد هنگام سرفه یا عطسه از آن عبور می کنند، پخش می شود.
عکس بیماری مخملک
چه کسانی در خطر ابتلا به مخملک هستند؟
مخملک یک بیماری عفونی و واگیر است که ممکن است هر کسی به آن مبتلا شود، اما بیشتر در کودکان ۵ تا ۱۵ ساله مشاهده می شود. والدین کودکان در این رده سنی و افراد دیگری که اغلب با کودکان این رده سنی در تماس هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
اگر تماس نزدیک با فردی که مخملک دارد صورت گیرد، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد. شیوع مخملک در مدارس، مهدکودک ها، جوامع و محله ها می تواند خطر انتقال بیماری را افزایش دهد. از این رو اهمیت دارد که اقدامات مناسبی برای پیشگیری از انتقال این بیماری انجام شود.
عوارض مخملک چیست؟
عوارض ناشی از مخملک به ندرت رخ می‌دهد. اما اگر باکتری استرپتوکوک گروه A به سایر قسمت‌های بدن شما منتقل شود، ممکن است این عوارض به وجود بیایند. این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- آبسه (جبچه های چرکی) در اطراف لوزه ها یا مغز شما.
- غدد لنفاوی متورم در گردن شما
- عفونت های گوش
- ماستوئیدیت
- عفونت های سینوسی
- ذات الریه.
- تب روماتیسمی.
- آسیب کلیه
- سپتی سمی
- آرتریت یا استئومیلیت.
- عفونت های پوستی
- باکتریمی یا مننژیت.
- مشکلات ایمنی، مانند PANDAS (اختلال عصبی خودایمنی کودکان مرتبط با استرپتوکوک).
تشخیص و آزمایشات
مخملک چگونه تشخیص داده می شود؟
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما با انجام یک معاینه فیزیکی و پرسیدن از شما در مورد علائم خود، سعی در تشخیص وجود باکتری استرپتوکوک گروه A دارد. آنها معمولاً یک آزمایش سریع استرپتوکوکی را برای تشخیص باکتری انجام می دهند که شامل سواب زدن گلو و آزمایش نمونه است. این آزمایش به سرعت نشان می دهد که آیا باکتری عامل بیماری شما است یا خیر، اما باید توجه داشت که این آزمایش ممکن است تا ۳۰٪ موارد استرپتوکوکی را از دست بدهد.
اگر آزمایش منفی شد، ممکن است پزشک شما کشت گلو را انجام دهد. کشت گلو تقریباً ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می کشد تا مشخص شود که آیا باکتری از نمونه رشد می کند یا خیر. کشت گلو گاهی عفونت‌هایی را پیدا می‌کند که آزمایش سریع استرپتوکوکی از آنها عبور نمی‌کند.
از طرف دیگر، ارائه دهنده شما ممکن است یک آزمایش مولکولی سریع استرپتوکوکی برای تعیین اینکه آیا گلودرد استرپتوکوکی دارید یا خیر، به شما بدهد. در این آزمون نیازی به کشت نیست.
مدیریت و درمان
درمان بیماری مخملک
اگر آزمایش شما برای مخملک مثبت باشد، پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند. آنتی بیوتیک ها باکتری های عامل عفونت را در بدن شما از بین می برند. آنتی بیوتیک ها مدت زمان احساس بیماری و علائم را کوتاه می کنند. آنتی بیوتیک ها همچنین از گسترش عفونت جلوگیری می کنند و از بروز عوارض جلوگیری می کنند.
چگونه می توانم از فرزندم در خانه مراقبت کنم؟
گلودرد و تورم می‌تواند خوردن غذا را دردناک کند. به کودکتان غذاها و نوشیدنی‌های نرم مانند سوپ، آبگوشت و چای بدهید. مهم است که کودکتان را هیدراته نگه دارید. همچنین می‌توانید برای تسکین گلودرد با آب نمک غرغره کنید.
برای تب یا درد می توانید به کودک خود داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (Tylenol) یا ایبوپروفن (Advil) بدهید. یک داروی ضد خارش می تواند به تسکین خارش ناشی از بثورات کمک کند.
پیشگیری
آیا واکسن مخملک وجود دارد؟
هیچ واکسنی برای مخملک وجود ندارد.
چگونه می توانم از مخملک جلوگیری کنم؟
مخملک مسری است. باکتری گروه A استرپتوکوک از طریق قطرات موجود در هوا هنگام سرفه یا عطسه فرد پخش می شود. با موارد زیر می توانید از ابتلا به مخملک جلوگیری کنید:
- اجتناب از افرادی که به آن مبتلا هستند.
- شستن مرتب دست ها با آب و صابون گرم به مدت ۲۰ ثانیه.
- در صورت در دسترس نبودن آب و صابون از ضدعفونی کننده الکلی استفاده کنید.
- هنگام عطسه، دهان و بینی خود را بپوشانید.
- برای فردی که به استرپتوکوک مبتلا شده است، مسواک را جدا از سایر اعضای خانواده نگه دارد.
- اگر تب مخملک دارید، باید از مدرسه یا محل کار در خانه بمانید تا به جلوگیری از انتشار کمک کنید.
سوالات متداول
علائم مخملک چیست؟
نخستین نشانه‌های مخملک ممکن است شبیه به علائم آنفولانزا باشد، از جمله تب بالا، گلودرد و تورم غدد گردن (یک توده بزرگ در کنار گردن). بثورات پوستی معمولاً ۱۲ تا ۴۸ ساعت بعد ظاهر می‌شوند. این بثورات به صورت برجستگی‌های کوچک و برجسته نمایان می‌شوند و ابتدا روی قفسه سینه و شکم ظاهر شده و سپس به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابند.
آیا مخملک میتونه خطرناک باشه؟
با وجود اینکه مخملک زمانی به عنوان یک بیماری خطرناک دوران کودکی شناخته می‌شد، درمان‌های آنتی بیوتیکی باعث کاهش تهدید آن شده‌اند. با این حال، اگر مخملک درمان نشود، می‌تواند به شرایط جدی‌تری منجر شود که قلب، کلیه‌ها و سایر قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
مخملک تا چند روز واگیر دارد ؟
مخملک حدود ۱ هفته طول می کشد. شما می توانید تا ۲۴ ساعت پس از مصرف اولین دوز آنتی بیوتیک، مخملک را به افراد دیگر منتقل کنید. اگر آنتی بیوتیک مصرف نکنید، می توانید عفونت را به مدت ۲ تا ۳ هفته پس از شروع علائم گسترش دهید.
بثورات مخملک از کجا شروع می شود؟
معمولاً از گردن، صورت یا قفسه سینه شروع می شود، سپس به تنه، بازوها و پاها گسترش می یابد. صورت قرمز است، اغلب با یک ناحیه شفاف در اطراف دهان. در چین‌های بدن – به‌ویژه در اطراف زیر بغل، آرنج و کشاله ران – بثورات اغلب قرمز روشن‌تر است و رگه‌های قرمز را تشکیل می‌دهد.