زونا یک بیماری ویروسی است که توسط ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در افرادی که در گذشته آبله مرغان داشته‌اند، رخ می‌دهد. علائم زونا شامل خارش، سوزش، درد و حساسیت پوستی در منطقه‌ای خاص از بدن است. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند عوارض جدی مانند عفونت‌های پوستی و عصبی را ایجاد کند.
نظریه رایج برای بیماری زونا این است که پس از ابتلا و بهبودی آبله‌مرغان، ویروس زوستر به صورت نهفته در سلول‌های عصبی گانگلیون خلفی نخاع باقی می‌ماند. این ویروس به صورت خوابیده و بی‌فعال در سلول‌های عصبی واقع در این منطقه قرار دارد و تا زمانی که به علت یک عامل تحریکی یا نقص سیستم ایمنی دوباره فعال شود، فعال نمی‌شود. در این حالت، ویروس فعال می‌شود و باعث ایجاد بیماری موضعی دردناکی به نام زونا می‌شود.
بیشتر بخوانید:
فواید بیماری زونا
سبب‌شناسی
زونا یک بیماری پوستی و عصبی است که می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما بیشتر در افراد بالای ۱۵ سال دیده می‌شود. این بیماری باعث ایجاد آکنه‌های دردناک و خارش‌آور روی پوست می‌شود و ممکن است باعث ایجاد سوزش و درد شدید شود. در ایالات متحده، بیش از نیمی از موارد زونا در افراد بالای ۱۵ سال دیده می‌شود که نشان از این دارد که این بیماری بیشتر در افراد بزرگسال رخ می‌دهد. اگر احساس کردید که علائم زونا را دارید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کنید.
بیماری معمولاً افراد مسن را گرفتار می‌کند که می‌تواند ناشی از اختلال در ایمنی‌سلولی سیستم ایمنی به واسطه پیری ایجاد می‌شود. با پیری، سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی ضعیفتر می‌شود و این امر باعث می‌شود که افراد مسن به بیماری‌های مختلف، از جمله عفونت‌ها و بیماری‌های مزمن، حساس‌تر باشند. به منظور افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها، افراد مسن باید به تغذیه مناسب، ورزش منظم و فعالیت‌های روحی و روانی توجه داشته و بهداشت شخصی خود را به دقت رعایت کنند.
علت بیماری زونا در زنان
مکانیسم ایجاد زونا
زونا یک بیماری پوستی است که ناشی از فعالیت مجدد و تکثیر ویروس‌های خفته در سلول‌های نخاعی است. ویروس زوستر، که عامل اصلی این بیماری است، اغلب در دوران کودکی افراد به صورت زونا واکسنل شده و در سلول‌های عصبی و نخاعی نهفته می‌ماند. وقتی سیستم ایمنی فرد ضعیف می‌شود، ویروس فعال شده و باعث ایجاد علائم مانند ترشحات پوستی، درد و سوزش در منطقه مشخصی از بدن می‌شود. درمان زونا اغلب شامل مصرف داروهای ضد ویروسی، ضد درد و ضد التهاب است.
همه گیرشناسی
ابتلا به زونا می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در افراد بالای ۵۰ سال بیشتر شیوع دارد. زونا یک بیماری ویروسی است که عمدتاً با ویروس واویکسلا زوستر عفونتی در عصب‌های حسی ایجاد می‌کند. افراد بالای ۵۰ سال که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر در معرض ابتلا به زونا هستند. علائم زونا شامل احساس سوزش یا درد محل عفونت، حساسیت پوستی، خستگی و تب می‌باشد. در صورت ابتلا به این بیماری، درمان به موقع و مناسب باعث کاهش علائم و جلوگیری از عود بیماری می‌شود.
علایم و نشانه‌ها
علایم اولیه ویروس زونا شامل سردرد، تب، لرز خفیف، احساس بدحالی و کسلی است. پس از ظهور علایم اولیه، فرد ممکن است احساس درد سوزشی و افزایش حساسیت پوستی در ناحیه‌ای که اعصاب محیطی آن توسط ویروس آلوده شده بوده و دوباره فعال و در حال تکثیر است را تجربه کند. این علایم ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی ناخوشایندی شود و نیاز به درمان مناسب دارد.
برای درمان زونا چه بخوریم
شدت درد پس از ابتلا به بیماری، از خفیف تا بسیار شدید متغیر است. دردناکی تاول‌های قرمز و دردناکی که ۴–۵ روز پس از علایم اولیه در سطح بدن ظاهر می‌شود، می‌تواند برای بیماران بسیار متحمل سخت باشد. این تاول‌ها معمولاً در روی یک نوار پهن پوست قرمز در امتداد مسیر رشته‌های عصبی حسی در یک درماتوم خاص پوست پدید می‌آیند.
درماتوم یک ناحیه از پوست است که عصب‌دهی با منشأ جنینی مشترک دارد و معمولاً در نوجوانان و جوانان شیوع دارد. این تاول‌ها اغلب در ناحیهٔ قفسه سینهٔ یک طرف بدن قرار دارند و ممکن است با علایمی مانند تب، لرز خفیف، احساس کسالت و حالت تهوع همراه باشند. اغلب این تاول‌ها بی‌خطر هستند و به طور طبیعی خود ترکیب می‌شوند، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.
درمان
والاسیکلوویر یک داروی بسیار مؤثر و پرکاربرد است که در داروخانه‌ها به صورت قرص و در دو نوع ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی‌گرمی عرضه می‌شود. این دارو در واقع یک پیش دارو است که پس از مصرف در بدن به آسیکلوویر تبدیل می‌شود. والاسیکلوویر برای درمان عفونت‌های ویروسی مختلف مانند هرپس ویروس و آنفولانزا بسیار موثر است و از جمله جدیدترین و بهترین داروهای موجود در بازار می‌باشد.
داروی آسیکلوویر و پمادهای ضد ویروس گیاهی مانند: میرتوپلکس، آفتوپلکس و ملیسان نیز در تسکین علایم بسیار کمک‌کننده هستند. در تمامی این داروها رعایت یک نکته ضروری است و آن هم اینکه با مشاهده اولین علایم سوزش یا خارش و گزگز شدن پوست بایستی درمان را آغاز کرد تا نتایج سریع تر و بهتری مشاهده شود.
بیماری زونا تا چه مدت واگیردار است
هدف از درمان، کاهش شدت و دوره بیماری، کاهش درد، تسریع در بهبود ضایعات پوستی و پیشگیری از عوارض درازمدت بیماری به ویژه درد عصبی به دنبال زونا می‌باشد. استفاده از این داروها و پمادها با توجه به توصیه‌های پزشک متخصص و رعایت دقیق دستورات واقعیت‌بخشی برای بهبود و درمان بیماری می‌تواند موثر و موفق باشد.
درمان در بیماران با ضعف سیستم ایمنی با هدف جلوگیری از گسترش پوستی و احشایی آن بسیار اهمیت دارد. درمان زونا شامل استفاده از داروهای مسکن برای کنترل درد و مالیدن تاول‌ها با پودر تالک است. اثرات تاول‌ها و زخم‌های زونا ممکن است پس از بهبودی ادامه داشته باشد و نیاز به مراقبت و دستورات پزشکی دارد. از اهمیت ویژه‌ای است که بیماران با ضعف سیستم ایمنی درمان مناسبی را در زمان مناسب دریافت کنند تا از مشکلات بیشتری جلوگیری شود.
درد عصبی پس از درمان
درد عصبی پس از درمان ممکن است برای برخی افراد از مشکلات پس از بهبود اسکارها باشد. این درد معمولاً به صورت سوزش و حساسیت پوست ظاهر می‌شود و ممکن است در طول زمان تدریجی بهبود یابد. اما برخی از افراد ممکن است با درد مزمن مواجه شوند که در برخی موارد نیاز به مداخله پزشکی دارد. برای کاهش درد و تسکین حالت‌های درد عصبی پس از درمان، ممکن است نیاز به درمان‌های مکمل و یا فیزیوتراپی داشته باشند.
عوارض بعد از بیماری زونا
پیش‌آگهی
ابتلا به زونا در دوران بارداری معمولاً خوش‌خیم است و اغلب عوارض جدی برای مادر و جنین ندارد. اما، در صورت ابتلا به عفونت اولیه با ویروس آبله‌مرغان، وضعیت ممکن است تغییر کند. ابتلا مادر به آبله‌مرغان می‌تواند منجر به عفونت جنین شود که ممکن است عوارض جدی برای هر دو طرف داشته باشد. بنابراین، برای جلوگیری از این نوع عوارض، باید در صورت ابتلا به هر یک از این بیماری‌ها، به موقع به پزشک مراجعه کرد و درمان مناسب را دریافت کرد.
کلمات کلیدی:
بیماری زونا چیست ایا واگیر دارد/ بیماری زونا واگیردار است