اربیت چشم یک حفره استخوانی روی صورت است که در آن چشم به همراه ماهیچه، عصب، چربی و بافت همبند قرار دارد. حفره در قسمت قدامی عریض است و از عقب باریک میشود. تومور اربیت به هر توموری که در مدار پیدا میشود، اطلاق میشود. تومور در مدار چشم میتواند علائم جدی چشمی و مشکلات عملکردی ایجاد کند. تومورهای مداری میتوانند اولیه باشند، یعنی از مدار چشم منشا میگیرند. همچنین آنها میتوانند ثانویه باشند، یعنی از سینوس پارانازال مجاور مدار منشا میگیرند. علاوه بر این آنها میتوانند از سرطانی که در سایر نقاط بدن، به ویژه سینه رخ میدهد، متاستاز دهند. در این مقاله سعی کردهایم به بررسی هرآنچه که باید از تومور اربیت بدانید، بپردازیم.
انواع تومور اربیت چشم
تومور اربیت انوع مختلفی دارد در این قسمت به بررسی انواع تومور اربیت میپردازیم.
همانژیوم
شایعترین تومور در داخل و اطراف مدار چشم، همانژیوم مویرگی است. معمولا کپسول خوبی ندارد و در صورت درگیر شدن دریچهها باعث پتوز، عیب انکساری و آمبلیوپی عمیق میشود. محتویات مداری میتوانند باعث پروپتوز شوند. به خصوص در هنگام گریه، بزرگ شدن و تغییر رنگ آبی ارغوانی در توده مشاهده میشود. استروئید درمانی سیستمیک را میتوان در مواردی که بافت اربیتال و عصب بینایی را تهدید میکند، استفاده کرد. اگر تومور به اندازه کافی بزرگ باشد که به پلک کشیده شود و باعث آمبلیوپی شود، باید از کورتیکواستروئیدها به صورت داخل ضایعه یا سیستمیک استفاده کرد.
تومور کاذب التهابی ایدیوپاتیک در مدار
تومور کاذب مداری یک واکنش التهابی با یافتههای تومور مانند در مدار است. بیماریهای زیادی در تشخیص افتراقی تصویر بالینی با التهاب اربیت وجود دارد و برای تشخیص قطعی تومور کاذب، هیستوپاتولوژی لازم است. در حالی که درد، ادم و قرمزی در نوع حاد غالب است، اثر تودهای و فرسایش استخوان در شکل مزمن بیشتر میشود. التهاب در مدار میتواند هر ناحیه بافتی را درگیر کند.
رابدومیوسارکوم
این نوع از تومور اربیت، شایعترین تومور بدخیم مدار چشم در کودکان کمتر از ده سال است که از مزانشیم منشا میگیرد. از نظر بافت شناسی، نوع جنینی، شایعترین و بدخیمترین نوع آلوئولی است. تومور ممکن است با ایجاد تخریب استخوان در اثر تهاجم موضعی به سینوسها و جمجمه پیشرفت کند و به صورت هماتوژن به استخوان و ریه گسترش یابد.
بیرون زدگی چشم و تومور اربیت
همانطور که تومورهای بافت مداری رشد میکنند، چشم را بیرون میرانند که به آن بیرون زدگی چشم گفته می شود. حرکات چشم در این حالت محدود میشوند. تشخیص و درمان تومورهای اربیتال ممکن است به مداخلات جراحی پیچیده نیاز داشته باشد. بیشتر این تومورها، خوش خیم هستند و میتوان آنها را با جراحی برداشت. در ادامه به روشهای درمان این تومورها پرداختهایم.
برخی از علائم تومورهای اربیت چشم چیست؟
علائم تومور اربیت را میتوان به صورت زیر فهرست کرد:
- بیرون زدگی چشم
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در اطراف چشم
- دوبینی
- تغییر یا از دست دادن بینایی
- درد اطراف چشم
- تورم یا افتادگی پلک
تشخیص تومور اربیتال
متخصص چشم ممکن است برای اولین بار علائم تومور اربیت را هنگام انجام یک معاینه جامع چشم تشخیص دهد. این معاینه به پزشک اجازه میدهد تا پشت چشم را که در آن جزئیات میتواند وجود تومور را نشان دهد، مشاهده کند؛ همچنین بسیاری از جنبههای سلامت پلکها، حرکات چشم و تمام بافتهای حمایت کننده اطراف را بررسی و اندازه گیری کند.
هنگامی که پزشک به تومور مشکوک میشود، با ام آر آی یا سی تی اسکن بررسی و تایید میشود. این تصاویر محل و اندازه تومور را مشخص میکنند و غالبا جزئیات زیادی را در مورد تومور نشان میدهند با این حال، اغلب برای تشخیص قطعی نیاز به بیوپسی است.
گزینههای درمانی برای تومور اربیت توسط بهترین متخصص چشم
بهترین جراح چشم پس از معاینه دقیق و تایید تومور اربیت درمانهای زیر را با توجه به شرایط تومور و سلامتی بیمار اعمال میکند.
جراحی
جراحی برای برداشتن تومور چشم گاهی ساده است و میتواند با برشهای پنهان در داخل پلکها یا با استفاده از چینهای طبیعی نزدیک چشم انجام شود. این نوع جراحی یک جراحی ساده است. در عوض، سایر تومورها میتوانند پیچیدهتر باشند و اغلب به یک رویکرد تیمی چند رشتهای نیاز دارند.
جراحی تومور اربیت چشم چه خطراتی دارد؟
خطرات مرتبط با جراحی عبارتند از: خونریزی، عفونت، ظاهر نامتقارن یا ناپایدار، جای زخم، مشکل در بستن چشم، دوبینی، ریزش اشک یا مشکلات چشم خشک، ناتوانی در استفاده از لنزهای تماسی، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن در نزدیکی چشم یا صورت و از دست دادن احتمالی بینایی. اما میتوانید با مراجه به بهترین متخخص و جراح چشم، خطرات ناشی از جراحی را کاهش دهید.
درمان با اشعه ایکس
همچنین به عنوان پرتو درمانی خارجی شناخته میشود، این روش میتواند انواع خاصی از تومورها را کوچک کند یا از بین ببرد. کره چشم با استفاده از یک لنز تماسی ویژه محافظت میشود و عوارض جانبی معمولاً حداقل است.
رادیوسرجری استریوتاکتیک
در این روش پرتوهای پرتودهی بسیار متمرکز به سمت تومور هدایت میشود تا آن را از بین ببرد. همچنین این روش برای تومورهای بدخیم که برداشتن آنها با جراحی مناسب نیست، استفاده میشود.
شیمی درمانی
داروهای مبارزه با سرطان به جریان خون یا گاهی اوقات مستقیماً وارد مدار میشوند، جایی که سلولهای سرطانی را جستجو کرده و از بین میبرند.
بهبودی پس از جراحی چشم
به دنبال انواع جراحی اربیت، بیماران میتوانند در همان روز به خانه بروند. مراقبت بعد از جراحی شامل استفاده از یخ، آنتی بیوتیک و قطره چشم میشود. کبودی، تورم و بی حسی موقت ناحیه، شایع است، اما احساس درد شدید طبیعی نیست. سایر بیماران تحت عمل جراحی پیچیده ممکن است یک تا سه روز در بیمارستان بمانند. اگرچه بیشتر بهبودی در شش هفته اول اتفاق میافتد، بهبودی کامل تا شش ماه طول میکشد.
پیش آگهی و خطرات مربوط به درمان تومور اربیتال چیست؟
برای تومورهای خوش خیم و غیرسرطانی، پیش آگاهی پس از درمان به طور کلی عالی است و اکثریت قریب به اتفاق افراد با عملکرد و ظاهر طبیعی، بهبودی کامل را تجربه خواهند کرد. بسیاری از تومورهای بدخیم را میتوان با جراحی، پرتودرمانی و یا شیمی درمانی درمان کرد. البته تشخیص پاتولوژیک (از طریق بیوپسی) و مرحله بندی سرطان، درمان توصیه شده و در بسیاری از موارد احتمال موفقیت را تعیین میکند.