دامغان، یک شهر تاریخی در استان سمنان، به دلیل مکان استراتژیک خود در جاده ابریشم، از گذشته تاکنون توجه بسیاری به خود جلب کرده است. در دوره حکومت اشکانیان، این شهر به عنوان پایتخت کشور شناخته می‌شد و به همین دلیل دارای آثار تاریخی ارزشمند بوده و جاذبه های گردشگری دامغان بسیار زیاد است.
در صورتی که به این شهر زیبا مسافرت کردید، نگران اقامت خود نباشید. چون هتل جهانگردی دامغان در خدمت شماست. این هتل در سال ۱۳۵۴، آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۸۴، با انجام بهسازی‌ها، ۱۴ واحد اقامتی در طبقه همکف به‌وجود آمد.
این هتل با معماری سنتی، سقف‌های گنبدی شکل و امکانات به‌روز، فضای دلنشینی را برای اقامت گردشگران ارائه می‌دهد. به عنوان یک هتل دو ستاره، با پرسنل مهمان‌نواز، هتل جهانگردی دامغان به عنوان میزبانی خوب برای گردشگران معرفی می‌شود.
مسجد تاریخانه
شهر دامغان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، پر از کاروانسراها و ساختمان‌های خشتی و اجری است که با سبک معماری شهرهای کویری ساخته شده‌اند. “مسجد تاریخانه” یکی از این بناهاست که دارای تاریخ بسیار طولانی بوده و از جاذبه های گردشگری دامغانمحسوب می‌شود.
این مسجد با شکوه در دوره ساسانیان با استفاده از مصالحی مانند خشت و اجرهای کوچک ساخته شده، ستون‌های بی‌شمار و قطور به عنوان ویژگی‌های این مسجد محسوب می‌شوند.
آبشار پیر خوشتر
منطقه زیبای پیر خوشتر، واقع در کلاته‌رودبار، شهرستان دامغان، به دلیل آب‌و‌هوای مطبوع خود، گردشگران زیادی را جذب می‌کند. آبشار پیر‌خوشتر از سرچشمه‌ای در کوهی آهکی شروع شده و از ارتفاع ۳ متر به پایین سرازیر می‌شود. گیاهان خودروی بسیار زیاد در اطراف این آبشار، باعث زیبایی و شادابی منطقه شده و به محیط طراوت فراوانی بخشیده‌اند.
تپه حصار
تپه حصار به عنوان یک بنا باستانی دیگر و از جاذبه های گردشگری دامغان محسوب می‌شود. این بنا به تاریخ گذشته باز می‌گردد و اشاره به تمدن باشکوه ایرانی دارد. باقی‌مانده‌های این ساختمان خشتی که به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد، به خوبی نماد هیبت این اثر تاریخی در گذشته را به رخ کشیده و جزو جاذبه‌های دیدنی شهرستان دامغان محسوب می‌شوند.
غار شیربند
غار شیربند در دامغان از جاذبه‌های دیدنی بوده که به دلیل فرسایش سنگ‌های آهکی ایجاد شده است. زمین‌شناسان قدمت این غار را به دوره ۱۵۰ تا ۱۹۰ میلیون سال پیش تخمین می‌زنند. دهانه ورودی این غار کمتر از یک متر است و ورود به آن ممکن است کمی دشوار باشد.
در برخی از قسمت‌ها، ارتفاع غار به ۳۰ تا ۴۰ متر می‌رسد. هوای داخل غار مطبوع و خنک است و در برخی از بخش‌ها، مقدار اکسیژن کاهش می‌یابد؛ اما این موضوع به مشکلات تنفسی منجر نمی‌شود.
برج مهماندوست
در روستای مهماندوست جنوب ایران، برج مهماندوست یا «برج معصوم‌زاده»، یک اثر تاریخی ارزشمند از دوران سلجوقی و از جاذبه های گردشگری دامغان است. هرچند که بخشی از این بنا به مرمت نیاز دارد و گنبد اصلی آن فروریخته است، از باقیمانده‌ها میتوان به دقت و ظرافت معماری آن پی برد. ارتفاع این برج بدون گنبد ۵.۱۴ متر و شعاع داخلی آن ۸ متر است.
ساختمان بر روی یک پایه دایره‌ای قرار دارد و در بالا دارای یک ساختمان دوازده ضلعی با سه ردیف مقرنس‌کاری زیبا است. در قسمت بالا، ساختمان به یک بنا استوانه‌ای تبدیل شده که این ویژگی از جمله استثناهای برج‌های آرامگاهی محسوب می‌شود.
معماری برج مهماندوست دامغان، با وجود ویژگی‌های منحصر به فرد، شباهت‌هایی به سازه‌هایی نظیر برج طغرل در ریی پیرعلمدار دامغان، برج رادکان کردکوی، برج لاجیم و برج رسگت دارد. این تشابهات جذابیت خاصی به معماری این بنا اضافه کرده‌اند.
تزئینات قرنیز با لبه تیز، بعد از حدود ۱۰۰۰ سال، هنوز هم با پیچ و خم، زیبایی خود را حفظ کرده و از دور به وضوح قابل مشاهده هستند. حاصل تراشیدن دقیق لبه‌های آجرهای قرنیز به گونه‌ای است که انگار چوب با اره‌ای دقیق برش خورده باشد.
برج طغرل دامغان
برج طغرل، از جاذبه های گردشگری دامغان در روستای مهماندوست است. این سازه در بخش جنوبی شهرستان واقع شده و به شهرت با نام “برج طغرل” شناخته می‌شود. ممکن است نام‌گذاری آن به دلیل شباهت ظاهری به برج طغرل در شهر ری باشد. کتاب “مطلع‌الشمس” نیز به ارزش این برج تاریخی در ایران اشاره دارد.
برج‌های باستانی معتبری همچون برج طغرل، بیک ری و میل رادکان در جنوب، با زیبایی‌های خاص خود، در شمال امام‌آباد دیده می‌شوند. دایره خارجی این برج حدود ۳۴ ذرع (بیش از ۳۵ متر) و قطر داخلی آن ۷ متر و ۲۰ سانتی‌متر است. با داشتن دوازده تَرک، یکی از آنها به عنوان ورودی علامت‌گذاری شده است.
عرض هر تَرک ۱٫۲۳ متر است و پس از ارتفاع ۱۰ ذرع و نیم، سه فقره مقرنس از آجر بسیار زیبا ساخته شده‌اند. در ادامه، یک کتیبه به عرض سه چهار یک به خط کوفی آمده و بالای آن کتیبه دیگری به خط بنائی قرار دارد. از این نقطه به بعد، گنبد مخروطی شکل برج شروع به شاهدانه زدن می‌کند.
گنبد مذکور در حال حاضر ویران شده است؛ اما ارتفاع باقی‌مانده آن تا ۱۴ ذرع است. در داخل برج به سمت جنوب، یک برج آجری وسطی و دو قبر سنگ‌چین دیده می‌شود. می‌گویند که این برج به عنوان مزار امامزاده قاسم، از نسل حضرت موسی بن جعفر (ع) شناخته می‌شود؛ اما ساختمان آن با قبرستان معمولی تفاوت دارد.
در میراث ساخته‌شده از آجر، میتوان به وفور به ظرافت و هنرمندی دستان سازنده پی برد. تزیینات باستانی این بنا، که به مدت نزدیک به هزار سال حفظ شده، نمونه‌هایی ژرف از هنر معماری ایرانی را به تصویر می‌کشد.
برج چهل دختر، دقت کهن در ساخت سازه
در خیابان فلاحی و در ضلع آستانه مبارکه حضرت امامزاده جعفر(ع)، در مرکز شهر دامغان، برج چهل دختر به عنوان یک بنا زیبا و مدور از دوره سلجوقی و از جاذبه های گردشگری دامغان شناخته می‌شود. بسیاری اعتقاد دارند که این نام ممکن است به دوران پیش از اسلام بازگردد.
این برج در ابتدا با استفاده از خشت خام ساخته شد و سبک ساختاری آن شبیه به برج‌های طغرل ری و میل رادکان است. در سال ۴۴۶ هجری، به دستور ابو شجاع، این برج مرمت شد و اکنون یکی از جاهای دیدنی قدیمی در دامغان محسوب می‌شود.
چشمه علی دامغان
چشمه علی دارای دو دریاچه است، یکی در شمال و دیگری در جنوب عمارت فتحعلی شاه. بخش اعظم آب از دریاچه شمالی به بیرون می‌ریزد. بنای چشمه‌علی از دو بخش تشکیل شده است.
قسمت اول، عمارت قراول‌خانه با ساختار خشتی و معماری صفوی که در زمان آغا محمد خان قاجار به کار می‌رفت. قسمت دوم، ساختمان درون آب که پایه‌ای سنگی دارد و خود از آجر ساخته شده است.
ساختمان مجموعه چشمه علی که توسط فتحعلی شاه قاجار احداث شده، در شمال واقع شده و درون دریاچه قرار دارد. این ساختمان دو طبقه و دارای یک ایوانی در آب است. طبقه بالا و پایین آن از دو سو باز است، به‌طوری‌که هر فردی که در آن جا بنشیند، دو طرف دریاچه را مشاهده می‌کند. این چشمه در فاصله حدود پانصد متری از تپه‌های آبده واقع شده است.
خانه لطفی
از جاذبه های گردشگری دامغان میتوان به خانه لطفی اشاره کرد. در دوره مظفرالدین شاه قاجار، خانه لطفی بر روی زمینی به مساحت ۱۰ هزار متر مربع ساخته شد. ورودی این خانه با تزئینات آجرکاری و طاق‌نماها، زیبایی به مجموعه افزوده است.
این خانه شامل حیاط بیرونی و اندرونی، آب انبار، تنورخانه و خانه مستخدمان است. حوضی در میان حیاط با حضور آب، زیبایی و طراوت خانه را دو چندان کرده است.
از هشتی خانه به حیاط می‌روید. حجره‌هایی در دورتادور این حوض قرار گرفته‌اند، با خاطرات تلخ و شیرین از سال‌های گذشته. دیوارهای بلند حیاط، خانه را در آغوش گرفته‌اند و بر اساس صحبت کارشناسان، این دیوارها راهکاری برای مقاومت در برابر بادهای فصلی در طول سال ساخته شده داده‌اند.
خانه‌هایی با حیاط داخلی، دو طبقه هستند و از طریق پله‌هایی به بخش‌های دیگر متصل می‌شوند. سرستون‌های گچبری، طاق‌نماها و ایوان‌های بزرگ از تزئینات زیبا هستند که توجه شما را به خودشان جلب کرده و یک خاطره خاص را در ذهنتان حک می‌کنند.
مسجد جامع دامغان
مسجد معروف، از جاذبه های گردشگری دامغان در شمال شرقی شهر، به زمان خلافت عباسی نسبت داده می‌شود؛ اما هیچ سند رسمی برای این ادعا وجود ندارد. در دوره قاجار، میرزا محمدخان، سپه سالار اعظم، این مسجد را بر روی ویرانه‌های قدیمی بازسازی و نوسازی کرد.
مسجد جامع اولین بنای مذهبی در قرون اولیه هجری قمری بوده و به مراتب در طول تاریخ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. بخش قدیمی‌تر این مسجد، بخش غربی با ایوان خود است که در سفرتان به هیچ وجه از بازدید از آن عبور نکنید.
کاروانسرای قوشه دامغان
در گذشته، با توجه به فاصله‌های زیاد بین شهرها و مسافت‌های طولانی، کاروانسراها برای استراحت مسافران و حیوانات نقلیه، تأمین آب و غذا ساخته می‌شدند. یکی از این کاروانسراها، کاروانسرای قوشه در دامغان، در دوره صفویه احداث شد و معماری آن به صورت چهار ایوانی طراحی شده است.
کاروانسرا در روستای قوشه، تابع دهستان تویه، دروار بخش امیرآباد، ۳۸ کیلومتری جنوب غربی شهرستان دامغان، در مسیر جاده دامغان – سمنان واقع شده و به عنوان یکی از سازه‌های مهم جاده قدیم ری به خراسان شناخته می‌شود. در نزدیکی کاروانسرا، آب انباری نیز ساخته شده و بقایای دیوار یخچالی قدیمی نیز در این منطقه قابل مشاهده است.
کویر حاج علیقلی
کویر حاج علیقلی، سرزمینی شگفت‌انگیز و از جاذبه های گردشگری دامغان است که در آن بلورهای درخشان نمک همچون الماس‌های درخشان، زیر نورخورشید در دل زمین متلقی شده‌اند. برای علاقمندان به کویرگردی، تجربه حضور در این کویر بی‌نظیر است.
ساعت‌ها غرق شدن در زیبایی‌هایی که خاک و نمک با هم ایجاد کرده‌اند، تجربه‌ای عجیب و ارزشمند را به همراه دارد. اگر به فکر اقامت در کویر هستید، می‌توانید از کمپ‌های مجهز با استراحتی شبانه در دل جاذبه‌های دیدنی دامغان بهره‌مند شوید و طبیعت بکر این کویر را تجربه کنید
اقامتگاه بوم گردی، هتل و کلبه های دامغان
از جاذبه های گردشگری دامغان، میتوان به اقامتگاه های بوم گردی، هتل ها و کلبه ها اشاره کرد. از آنجایی که دامغان دارای تنها یک هتل جهانگردی است، وجود اقامتگاه ها و کلبه ها باعث شده افراد جایی به جز هتل را برای اقامت بر گزینند.
اما جالب است بدانید این اقامتگاه ها و کلبه ها به قدری زیبا و دیدنی هستند که از جاذبه های گردشگری این شهر به حساب می‌آیند. در ادامه با هتل های دامغان و اقامتگاه های دیدنی این شهر آشنا می‌شوید.
- اقامتگاه بوم گردی قلعه علی بابا
- اقامتگاه بوم گردی خانه پدری
- اقامتگاه بوم گردی ترمه خاتون
- اقامتگاه بوم گردی بابا مراد
- اقامتگاه بوم گردی خانه ناصر لشکر
- اقامتگاه بوم گردی شیر آشیان
- اقامتگاه بوم گردی پیر خوشدر
آرامگاه پیر علمدار
در ناحیه شمال شرقی شهرستان دامغان و نزدیک به مسجد جامع این منطقه، یک بنا از دوره حکومت “سلطان مسعود غزنوی” واقع شده است که به نام “مقبره پیر علمدار” شناخته می‌شود. این ساختمان تاریخی به شکل برج دایره‌ای، بسیار زیبا و از آجر ساخته شده است و ارتفاع آن به ۱۳ متر می‌رسد.
این برج از جاذبه های گردشگری دامغان بوده و به نظر می‌رسد آرامگاه یکی از فرمانروایان قومس یا دامغان قدیم با نام «محمد بن ابراهیم»، پدر «ابوحرب بختیار» باشد. در اوایل قرن ۵ هجری قمری احداث شده و علاوه بر هنر آجرکاری، به دلیل کتیبه‌ای از گچ که در اطراف ایوان مقرنس برج قرار داشته، شهرت بسیاری دارد.
بنای فتحعلی شاهی
«بنای فتحعلی شاهی» یکی از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان دامغان است. سازندگان آن را درون استخری ساخته‌اند که آب «چشمه علی» در آن جاری می‌شود. این بنا دارای دو طبقه با پلان مستطیل و دو نما است.
نمای بخش شمالی با دو ستون زیبا با پوشش چوب تزئین شده است. در ساخت این بنا، از ملات ساروج برای استحکام بیشتر به‌دلیل قرارگیری آن در آب استفاده شده است.
سخن پایانی
در این مقاله با جاذبه های گردشگری دامغان به طور کامل آشنا شدید. در صورتی که قصد مسافرت به شهری برای گشت و گذار را دارید، دامغان را به شما پیشنهاد می‌دهیم. با سفر به این شهر، گزینه‌های متعددی برای دیدن و لذت بردن خواهید داشت. توجه داشته باشید که تحقیقات قبل از سفر، در مورد این جاذبه ها و تعیین هتلی که می‌خواهید در آن اقامت داشته باشید، بسیار مهم است.
