یکی از سوالات اساسی متقاضیان سفر به کربلا این است که کدام نوع از کاروان‌ها را برای سفر خود انتخاب کنیم. تور‌های زیارتی آزادبر یا تور‌های زیرنظر سازمان حج و زیارت؟ در این خصوص به‌طور جامع و دقیق پاسخ خواهیم داد تا بتوانید با دیدی باز، کاروان عتبات عالیات خود را انتخاب کنید. درادامه ویژگی‌های کاروان‌های آزاد و سازمان حج و زیارت را با هم بررسی و مقایسه خواهیم کرد.
انواع تور‌های ارائه‌شده
تور‌های سازمان حج و زیارت، به دو نوع تور زمینی کربلا و تور هوایی کربلا تقسیم می‌شوند. تور‌های زمینی با اتوبوس اسکانیا و اتوبوس VIP است و تعداد روز‌های اقامت معمولاً ۶ یا ۷ شب است. گاهی اوقات البته تور‌های ۵ شب یا ۸ شب نیز برگزار می‌شود که تعداد آنها اندک و از مبدأ برخی شهرهای کشور اعزام می‌شوند. از طرفی دیگر، این کاروان‌ها در بیشتر استان‌های کشور برگزار می‌شود و همگی آنها زیرنظر دفاتر حج و زیارت و توسط کارگزاران این سازمان برگزار و مدیریت می‌شود و شما میتوانید لیست این کاروان ها را به صورت آنلاین از طریق لینک https://rasmesafar.co/tours/karbala مشاده نمایید.
هتل‌های محل اقامت زائران نیز تنوع مناسبی دارند؛ به‌خصوص از مبدأ تهران که هتل‌های متنوعی در درجه‌بندی‌های مختلفی را در روز‌های مختلف سال ارائه می‌کنند و تور‌های زیادی در اختیار زائران قرار می‌دهند
درمقابل دفاتر زیارتی آزادبر، درکنار برگزاری تور با اتوبوس یا هواپیما، برخی از آنها اقدام به اعزام کاروان‌ها به‌وسیله قطار می‌کنند. از یک طرف راحتی سفر با قطار، شاید انتخاب برخی‌ها باشد؛ اما مسافتی که با آن طی می‌کنید، کمی طولانی‌تر از اتوبوس است؛ چراکه از تهران تا شلمچه با قطار می‌پیمایید و سپس با عبور از مرز، از بصره تا کربلا را با قطار‌های عراقی می‌پیمایید که در کل، حدود ۲۸ ساعت زمان خواهد برد. درصورتی‌که در تور‌های زمینی کربلا از تهران، از مرز مهران عبور می‌کنید که مسافت کمتری تا کربلا و نجف دارد. همچنین برخی از دفاتر، تور‌هایی با تعداد روز‌های کمتر مثلاً ۴ روز ارائه می‌کنند که ممکن است برای برخی از افراد، مناسب باشد. هتل‌های اسکان در هر دفاتر نیز، به‌دلیل محدودیت در اجاره هتل‌ها، تنوع زیادی ندارد و اگر به‌دنبال هتل خاصی هستید، باید بین دفاتر و کاروان‌های مختلف آنها، به بررسی و جستجو بپردازید.
قیمت تمام‌شده
مهم‌ترین نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد، بحث هزینه‌های سفر و قیمت تمام‌شده تور است. مسئله اصلی اینجاست که در مقابل خدمات ارائه‌شده یکسان، قیمت کاروان‌های حج و زیارت به‌طورکلی پایین‌تر از کاروان‌های آزادبر هست. دلایل متعددی هم می‌تواند داشته باشد؛ از پخت وعده‌های غذایی در حجم بالا، اجاره هتل‌ها و وسایل نقلیه با قیمتی مناسب‌تر. درواقع، کاروان‌های زمینی، با قیمتی از محدوده ۵ میلیون شروع می‌شوند و کاروان‌های هوایی نیز از ۱۳ میلیون تومان آغاز می‌شوند و نهایت تا ۱۹ میلیون تومان در تور‌های ویژه خواهند بود. اما درمقابل قیمت کاروان‌های آزادبر یا هم‌رده کاروان‌های حج و زیارت خواهند بود، یا قیمتی بیشتر از این کاروان‌ها خواهند داشت.
مثلاً قیمت تور کربلا با قطار برخی از دفاتر آزاد، تنها کمی پایین‌تر از تور‌های هوایی سازمان حج و زیارت ارائه می‌شوند، که از این رو، چندان به‌صرفه به‌نظر نمی‌آیند و خرید تور هوایی سازمان حجی، معقولانه‌تر خواهد بود.
همچنین دفاتر زیارتی سازمان حج و زیارت، در طول سال، بار‌ها اقدام به ارائه تخفیف‌های ویژه در تور‌های خود به‌خصوص لحظه‌آخری می‌کنند که باعث می‌شود، قیمت این کاروان‌ها واقعاً به‌صرفه و اقتصادی باشد.
البته این نکته نیز قابل ذکر است که برخی از دفاتر آزاد، امکان رزرو اقساطی تور را برای زائران فراهم کرده‌اند و این ویژگی می‌تواند برای بسیاری از افراد، مهم باشد.
کیفیت هتل‌های اسکان
همان‌طور‌که گفتیم، هتل‌های ارائه‌شده در تور‌های سازمان حج و زیارت، تنوع بسیار زیادی دارند. از بهترین هتل‌های ۵ ستاره در کربلا و نجف و حتی کاظمین گرفته تا هتل‌هایی با کیفیت متوسط و امکانات پایین‌تر که البته هزینه تور شما را طبیعتاً به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد؛ هتل‌های لوکس مانند، امپراطور کربلا، عطا الوارث کربلا، برج الخلیج کربلا، برج المولی نجف، کوثر نجف، اوروک نجف و برج الجواد کاظمین.
از سویی هتل‌های اسکان در تور‌های آزادبر نیز سطح‌های مختلفی دارد، اما تنوع پایین‌تری دارد؛ یعنی یک دفتر احتمالاً یک یا دو هتل را شهرهای زیارتی برای اسکان زائران خود درنظر خواهد گرفت. یا برای پایین آمدن هزینه‌های سفر برای زائران، اقداماتی همچون اسکان در حسینه‌ها را درنظر می‌گیرند.
خدمات غذایی و بیمه
تمامی وعده‌های غذایی در کاروان‌های کربلا سازمان حج و زیارت، ازطریق آشپزخانه مرکزی واقع در شهرهای زیارتی با استفاده از تجهیزات پیشرفته تأمین می‌شود و به‌صورت گرم در هتل اسکان زائران سرو می‌شود. تنها بعضی از تور‌ها و در برخی از اوقات سال و در بهترین هتل‌ها، غذا به‌صورت بوفه ارائه می‌شود؛ مانند هتل عطا الوارث کربلا، برج المولی نجف و برج الجواد کاظمین.
بیمه مسافرتی در این سفر‌ها امکانات خاص خودش را دارد. درمان رایگان در صورت بروز بیماری یا حادثه از دو روز قبل از سفر تا دو روز بعد از سفر، از مهم‌ترین امکانات بیمه مسافرتی تور‌های سازمان حج و زیارت است. درمانگاه‌های ویژه سازمان حج نیز در شهرهای زیارتی عراق برای خدمات رسانی به زائران مستقر هستند.
از آن سو، در تور‌های آزادبر، غذا به‌وسیله آشپز کاروان یا رستوران طبخ و آماده می‌شود. طبیعتاً کیفیت غذایی آن ممکن است، ضعیف یا هم مناسب باشد. ازسویی دیگر، برخی از کاروان‌های زمینی آزادبر برعکس کاروان‌های حج و زیارت، وعده‌های غذایی داخل ایران را به‌عهده خود زائران می‌گذارند. همچنین برخی از این کاروان‌ها، زائران را بیمه نمی‌کنند یا از بیمه‌های ارزان‌تر با خدمات کمتری استفاده می‌کنند.
برنامه اقامتی و زیارت دوره
اقامت در تور‌های سازمان حج و زیارت معمولاً ۳ شب در نجف و ۳ شب در کربلاست و درصورت ۷ شبی بودن تور، یک شب اسکان در کاظمین نیز انجام می‌گیرد. البته بعضی از تور‌ها، ۴ یا ۵ شب در کربلا اقامت دارند و از اقامت شهرهای دیگر کم می‌کنند.
از سویی دیگر، در زیارت دوره، با یک برنامه نسبتاً ثابت در کاروان‌ها، علاوه بر زیارت حرم ائمه در شهرهای کربلا، نجف، سامرا و کاظمین، از مسجد کوفه، سهله، مرقد ابراهیم غمر و میثم تمار، قبرستان وادی‌السلام طفلان مسلم، تل زینبیه، کف العباس، خیمه‌گاه، نهر فرات، مرقد سید محمد نیز به‌همراه کاروان بازدید خواهید داشت.
در کاروان‌های آزادبر نیز برنامه اقامتی در عراق در تعداد روز‌های یکسان سفر، تقریباً مشابه کاروان‌های حج و زیارتی است؛ فقط تور‌هایی که ۴ یا ۵ شب در کربلا اسکان دارند، در بین آنها بیشتر دیده می‌شود.
زیارت دوره نیز بستگی به کاروان دارد. برخی از کاروان‌ها، همانند حج و زیارت عمل می‌کنند؛ اما برخی کاروان‌ها، بعضی از برنامه‌های زیارت دوره را حذف می‌کنند یا هزینه رفت‌وآمد آن را برعهده زائر می‌گذارند.
به تور‌های آزادبر اعتماد کنیم؟
در بخش‌های قبل، بررسی کاملی بین تور‌های آزادبر و سازمان حج و زیارت انجام دادیم. آنچه در این بین مشخص بود، این بود که وضعیت کاروان‌های سازمان حج، مشخص‌تر و بابرنامه‌تر است. درواقع اگر مشکل یا نارضایتی نیز در سفر شما وجود داشت، میتوانید از طریق سازمان حج و زیارت پیگیری کنید. مسئولیت مشکلات احتمالی و رفع سریع آن، هماهنگی‌های متعدد در برنامه‌های سفر، همه این‌ها ازطریق کارگزاران باسابقه سازمان حج و نظارت همچون آوای رسم سفر و خود این سازمان، به‌خوبی و در سطح وسیع انجام می‌گیرد. همچنین شما میتوانید از اطرافیان و دیگر زائران، نسبت به تجربه ارائه خدمات کاروان زیارتی آنها مطلع شوید.
درمقابل شاید اطلاعات دقیق راجع به تور‌های آزادبر نداشته باشید و اعتماد کردن به آنها سخت باشد؛ اینکه چه امکاناتی در اختیار شما قرار خواهد گرفت و بروز هر گونه مشکل برعهده شمایی است که آن کاروان آزادبر را انتخاب کرده‌اید و باید از مدیر شرکت زیارتی پیگیر باشید. اینکه تعهدی داشته باشد یا خیر، مشخص نیست!
